بی اطلاعی کرد وگفت : «چه کنم اگر درباره کتاب خدا ، آن چه را که نمی دانم بگویم ، معنای فاکهه را می دانم اما مقصود از «أبّ» را خدا می داند» ، این خبر به امیرمؤمنان عليه‌السلام رسید ، فرمود : سبحان الله! ، آیا نمی داند که «أبّ» ، همان گیاه وچراگاه است؟ واین سخن خداوند (وَفکهه وأبّا) در واقع ستایش او از نعمت هایش به مخلوقات می باشد که غذای آن ها وچهارپاهایشان را آفریده تا موجب قوام بدن آن ها وادامه حیاتشان باشد. (۱)
۵. همکاری ومشاوره با خلفا در امور سیاسی ونظامی
علی عليه‌السلام پس از سقیفه ، در مدت خلافت خلفای سه گانه ، با حفظ موضع معترضانه خود در مورد خلافت ، وبا تأکید بر اولویت خویش در امر امامت امت ، در محدوده مصالح عالی اسلام ومسلمانان ، در عرصه های سیاسی ، نظامی ، اجتماعی وقضائی ، با خلفای وقت ، همکاری دورادور و «مشاورانه» می کرد ، بدون آن که رسماً سمت ومنصبی قبول بکند.
دستگاه خلافت نیز به دو جهت به این همکاری احساس نیاز می کرد :
یکی ، سابقه درخشان قابلیت های نظامی علی عليه‌السلام در عصر نبوت وشجاعت وتدبیر او در رفع فتنه ها وغائله ها ، از این رو اطمینان داشتند که با همکاری علی عليه‌السلام می توانند بر بحران ها غلبه کنند.
دیگر این که با توجه به احترام وموقعیت بسیار بالای علی عليه‌السلام در میان صحابه ، عدم همکاری او با دستگاه خلافت ، موقعیت ومشروعیت خلافت را با ابهام وسؤال رو به رو می ساخت.
البته از پایبندی سرسختانه ودلسوزی علی عليه‌السلام به اسلام وحساسیت او در
__________________
الأرض شقاً * فأنبَتْنا فیها حباً * وعنباً وقضباً * وزیتوناً ونخلاً * وحدائق غُلباً * وفکِههً وأبّاً * متاعاً لکم ولأنعامکم﴾.
۱ ـ مفید ، الإرشاد ، ص ۱۰۷.
