با توجه به آن چه گفته شد ، به این نتیجه می رسیم که قبل از امامان نیز ، مردان الهی دیگری از این موهبت ونعمت الهی برخوردار بوده اند واین امر اختصاص به امامان ما نداشته است.

گفتار امامان در این زمینه

از بررسی تاریخ زندگانی امامان استفاده می شود که این مسئله در زمان خود آنان مخصوصاً عصر امام جواد عليه‌السلام نیز مطرح بوده وآنان هم با همین استدلال پاسخ داده اند. به عنوان نمونه توجه شما را به سه روایت در این زمینه جلب می کنیم :

۱. علی بن اسباط ، یکی از یاران امام رضا وامام جواد عليهما‌السلام می گوید : در راه سفر به مصر ، وارد مدینه شدم ودر خانه امام رضا ابوجعفر محمد بن علی رضارا دیدم ، او در آن زمان پنج ساله بود. قیافه وسیمای او را به دقت نگاه می کردم تا به شیعیان مصر توصیف کنم. او نگاهی به من کرد وفرمود : کاری که خداوند درباره امامت انجام داده ، مانند کاری است که درباره نبوت انجام داده است : خداوند درباره یوسف فرموده است : هنگامی که او به حد رشد رسید به او حکم (نبوت) وعلم دادیم (۱) ودرباره یحیی فرموده است : ما به یحیی در کودکی فرمان نبوت دادیم (۲). (۳)

بنابر این همان گونه که ممکن است خداوند ، علم وحکمت را در سن چهل سالگی به شخصی عنایت کند ، ممکن است همان حکمت را در دوران کودکی نیز عطا کند. (۳)

__________________

منصب «رسالت» نداشته است ودر سنّ هفت سالگی به مقام رسالت نائل گردیده است. بنابراین هیچ استبعادی ندارد که ائمه عليهم‌السلام هم در سنّی همانند سنّ حضرت عیسی به منصب امامت برسند (کلینی ، اصول کافی ، ج ۱ ، ص ۳۸۲).

۱ ـ ولما بلغ أشدّه آتیناه حکماً وعلماً (سوره یوسف : ۲۲).

۲ ـ وآتیناه الحکم صبیاً (سوره مریم : ۱۳).

۳. مجلسی ، محمدباقر ، مرآه العقول ، ج ۴ ، ص ۲۵۰.

۴ ـ کلینی ، اصول کافی ، ج ۱ ، ص ۳۸۴ (باب حالات الأئمه فی السّنّ) وص ۴۹۴ ونیز ر.ک : قزوینی ، سید کاظم ، الإمام الجواد من المهد إلی اللحد ، ص ۲۳۲ ؛ مسعودی ، اثبات الوصیه ، ص ۲۱۱.

۷۵۸۱