همکاری با ستمگران ونزدیکی وتماس با فاسقان بپرهیزید واز فتنه آنان برحذر باشید واز آنان دوری بجویید وبدانید که هرکس با اولیای خدا مخالفت ورزد واز دینی غیر از دین خدا پیروی کند ودر برابر امر رهبری الهی خودسرانه عمل کند ، در دوزخ گرفتار آتشی شعله ور خواهد شد .... (۱)

انحطاط وضع اخلاقی امّت

اهمیت وضرورت این نصایح وارشادهای امام هنگامی روشن می گردد که میزان انحطاط اخلاقی امّت در زمان حکومت عبدالملک وپسرش ولید ومتروک شدن سنت ها وآداب وتعالیم اسلامی در آن عصر را مورد توجه قرار دهیم :

می دانیم که از حدود سال سی ام هجری (نیمه دوم دوران خلافت عثمان) فساد مالی وانحطاط اخلاقی در جامعه اسلامی گسترش یافت واشراف قریش که درآمد کلانی از خزانه دولت داشتند واز بخشش های خلفای وقت نیز بهره مند بودند ، به ثروت اندوزی پرداختند وبدین ترتیب رفاه طلبی واشرافیت وتجمل پرستی در جامعه اسلامی رواج یافت. ثروت اندوزان ، املاک ومستغلات فراوانی گرد آوردند وکنیزان وغلامان بسیاری خریدند ؛ به خصوص کنیزانی که برای خوانندگی وبزم آرایی تربیت شده بودند ... کم کم مجالس بزم وخوشگذرانی وخنیاگری به طبقات دیگر نیز سرایت کرد.

این انحطاط اخلاقی در زمان حکومت یزید آن چنان گسترش یافت که دو شهر مقدس «مکه» و «مدینه» نیز از این آلودگی ها محفوظ نماند.

«مسعودی» می نویسد : «فساد وآلودگی یزید ، به اطرافیان وعمّال وی نیز سرایت کرد ، در زمان او ساز وآواز در مکه ومدینه آشکار گردید ومجالس بزم برپا شد ومردم آشکارا به شراب خواری پرداختند». (۲)

__________________

۱ ـ حسن بن علی بن شعبه ، همان مأخذ ، ص ۲۵۲ ؛ کلینی ، همان مأخذ ، ص ۱۵.

۲ ـ مروج الذهب ، ج ۳ ، ص ۶۷.

۷۵۸۱