در سراسر دوران حکومت معاویه موج می زد ، روح قیام را در دل های مردم برانگیزند تا روز موعود فرا رسد! (۱)
چرا امام حسن عليه‌السلام صلح ،
امّا
امام حسین عليه‌السلام قیام کرد؟
پیش از پاسخ به این سؤال باید توجه داشت که دو امام ، هم صلح داشتند ، وهم قیام. چنان که گذشت ، امام مجتبی عليه‌السلام ابتدا در برابر لشگرکشی معاویه ، بسیج نیرو کرد وتا مدائن وساباط به سمت شام پیشروی کرد ، اما اوضاع وشرایط نامساعد ، او را به پذیرش صلح ناگزیر کرد.
امام حسین عليه‌السلام نیز که صلح برادرش امام حسن عليه‌السلام را پذیرفته بود ، پس از شهادت برادر در مدت حکومت معاویه ، از قیام خودداری کرد ، وپس از مرگ معاویه ، وسپری شدن مدت صلح ، در برابر حکومت یزید ، قیام کرد. بنابراین هر دو ، به تناوب ، هم صلح داشتند وهم قیام.
پیامبر اسلام صلى‌الله‌عليه‌وآله با پیش بینی این حوادث ، سال ها پیش درباره این دو فرزند عالی قدر خود فرموده بود : حسن وحسین دو پیشوای مسلمانان هستند خواه صلح کنند وخواه نبرد وجهاد. (۲)
در بدو نظر ممکن است تصور شود که در این بیان پیامبر ، صلح ؛ مربوط به یکی از دو امام وجنگ مربوط دیگری است ، اما با توجه به آن چه گفته شد ، شاید تفسیر صحیح حدیث ، همان باشد که در بالا گفته شد.
__________________
۱ ـ شمس الدین ، محمد مهدی ، ارزیابی انقلاب حسین عليه‌السلام ، ترجمه مهدی پیشوائی ، ص ۱۷۸ ۱۷۹.
۲ ـ ابن شهرآشوب می نویسد : همه مسلمانان اتفاق دارند که پیامبر اسلام صلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود : الحسن والحسین امامان قاما أو قعدا. مناقب آل ابی طالب ، ج ۳ ، ص ۱۳۹۴.
