ایمان از قلب او سلب می گردد. (۱) من هرگز ودر هیچ حالی ، از جهاد در راه خدا ، واجرای اوامر او ، خودداری نمی کنم».

وی می گوید : این دو نفر که چنین پاسخ قاطعی از من شنیدند بنای دشمنی وعداوت با من نهادند. (۲)

به دنبال این تلاش ها ، گروهی از راویان شیعه وبزرگان اصحاب امام کاظم وامام رضا عليهما‌السلام که جزء واقفیه بودند ، بازگشتند وامامت حضرت رضا عليه‌السلام را پذیرفتند که عبدالرحمن بن حجاج ، رفاعه بن موسی ، یونس بن یعقوب ، جمیل بن دراج ، حماد بن عیسی ، احمد بن محمد بن ابی نصر ، وحسن بن علی الوشّاء از جمله آن ها بودند. (۳)

* * *

چنان که قبلاً گفته شد امام هشتم در دوران امامتش با سه تن از خلفای عباسی به ترتیب زیر معاصر بود :

۱. هارون الرشید

۲. محمد امین

۳. عبدالله المأمون

اینک وضع امام ونیز اوضاع سیاسی را در دوره هر یک از آنان به ترتیب مورد بررسی قرار می دهیم :

۱. در عصر هارون

از سال ۱۸۳ هجری که پیشوای هفتم حضرت موسی بن جعفر عليه‌السلام در زندان بغداد به دستور هارون مسموم شد واز دنیا رفت ، امامت پیشوای هشتم به مدت

__________________

۱ ـ إذا ظهرت البدع فعلی العالم أن یظهر علمه فإن لم یفعل سلب نور الإیمان.

۲ ـ صدوق ، عیون اخبارالرضا ، ج ۲ ، ص ۱۰۳ ؛ طوسی ، اختیار معرفه الرجال ، ص ۹۲ ؛ تستری ، قاموس الرجال ، ج ۹ ، ص ۴۸۹.

۳ ـ مجلسی ، بحارالانوار ، ج ۴۸ ، ص ۲۵۸ ۲۵۹.

۷۵۸۱