مناظرات امام با پیروان ادیان ومکاتب
گرچه مناظرات امام علی بن موسی الرضا عليهالسلام فراوان است ، ولی از همه مهم تر هفت مناظره است که ذیلاً فهرستوار از نظر می گذرد :
مناظرات هفتگانه
این مناظرات را عالم بزرگوار ، مرحوم شیخ صدوق ، در کتاب عیون اخبارالرضا آورده ومرحوم علامه مجلسی نیز در جلد ۴۹ بحار الأنوار از کتاب عیون نقل کرده ودر کتاب مسند الإمام الرضا جلد ۲ نیز آمده است. این مناظرات عبارتند از :
۱. مناظره با جاثلیق. (۱)
۲. مناظره با رأس الجالوت. (۲)
۳. مناظره با هربز اکبر. (۳)
۴. مناظره با عمران صابی. (۴)
__________________
۱ ـ جاثِلیق (به کسر «ث» و «لام») لفظی یونانی است به معنای رئیس اسقفها وپیشوای عیسوی ، لقبی است که به علمای بزرگ نصاری داده می شد ونام شخص خاصی نیست (المنجد) وشاید معرَّب کاتولیکبوده باشد.
۲ ـ رأس الجالوت لقب دانشمندان وبزرگان ملت یهود است (این نیز اسم خاص نیست).
۳ ـ هربز اکبر ، یا هیربد اکبر لقبی است که مخصوص بزرگ زردشتیان بوده ، به معنای پیشوای بزرگ مذهبی وقاضی زردشتی وخادم آتشکده.
۴ ـ عمران صابی ، چنان که از نامش پیداست ، از مذهب صابئین دفاع می کرد. صابئین گروهی هستند که خود را پیرو حضرت یحیی می دانند ، ولی به دو گروه موحد ومشرک تقسیم شده اند :
گروهی از آنان روبه ستاره پرستی آورده اند ، لذا آن ها را گاه به عنوان ستاره پرستان می نامند. مرکز آن ها سابقاً شهر حران در عراق بود ، سپس به مناطق دیگری از عراق وخوزستان روی آوردند. آن ها طبق عقاید