استدلال ونیروی توجیهی عجیب خود ، روی اعمال ناروای هارون سرپوش دینی گذاشته با یک سلسله توجیهات ، آن ها را منطبق با موازین دینی وانمود می کرد. در این جا به عنوان شاهد ، به دو نمونه اشاره می شود :

۱. هارون در اوائل خلافت خود ، عاشق یکی از کنیزان پدر خود (مهدی) شد. هنگامی که به او اظهار عشق کرد ، کنیز گفت : از این کار صرف نظر کن ، زیرا پدرت با من همبستر شده است (ومن زن پدر تو محسوب می شوم).

هارون که شیفته او شده بود ونمی توانست دست از او بردارد ، ابویوسف را احضار نموده جریان را با او در میان گذاشت واز او چاره جویی کرد.

ابویوسف با خونسردی پاسخ داد : مگر هر ادعایی که یک کنیز می کند ، باید پذیرفته شود؟ گوش به حرف او نکن ، زیرا او کنیز راست گویی نیست! (۱)

(در صورتی که بر اساس موازین فقه اسلامی در این گونه موارد ، اعتراف خود زن مورد قبول وملاک عمل است).

فریب وجدان

۲. روزی هارون از آشپز مخصوص خود خواست غذایی از گوشت شتر جوان تهیه کند. پس از صرف غذا ، «جعفر برمکی» گفت : هرلقمه خلیفه از این غذا چهارصد هزار درهم تمام می شود! وقتی هارون از این مطلب اظهار تعجب کرد ، جعفر برمکی توضیح داد که چون مدتی پیش ، خلیفه چنین غذایی خواسته بود ودر آن هنگام تهیه نشده بود ، از آن تاریخ ، هر روز یک شتر جوان برای آبدارخانه دربار خلافت کشته می شود ومجموع بهای آن ها تاکنون ، بالغ بر چهارصد هزار درهم است!

هارون که بیت المال مسلمانان را صرف عیاشی ها وتجمل پرستی های بی حساب خود می نمود وهرگز از آن همه اسراف وریخت وپاش اموال

__________________

۱ ـ عبدالرحمن سیوطی ، تاریخ الخلفاء ، ص ۲۹۱.