با توجه به این حقایق ، می توان گفت که اگر حسین بن علی عليهالسلام در شرایط تاریخی برادر گرامی خود امام حسن قرار می گرفت ، همان کار را می کرد که امام حسن عليهالسلام کرد ، واگر امام حسن عليهالسلام در زمان حسین بن علی عليهالسلام بود ، برنامه او را در پیش می گرفت ، زیرا این دو امام بزرگ ، هرکدام با توجه به اوضاع وشرایط خاص زمان خود ، رسالت تاریخی خویش را انجام دادند.
صلح یا صلاح ...؟
این بخش را بامقاله یکی از نویسندگان که در یکی از مجلات تهران (۱) زیر عنوان «صلح یا صلاح ..؟» چاپ شده بود ، به خاطر نکات جالبی که دارد به پایان می رسانیم :
صلح حسن عليهالسلام یا به عبارتی متارکه وآتش بس وی با معاویه را شاید بتوان یکی از دشوارترین مراحل سیر امامت در دنیای اسلام نامید. این انقلابی ترین نرمش تاریخ ، وتحمل رنج طاقت فرسای آن ، که هیچ کس جز پسر علی عليهالسلام ، آن هم توسط درک عالی ترین درجات ایمان قادر به انجامش نبوده ونخواهد بود ، همواره بحث انگیز وسئوال آفرین بوده است ، ومتأسفانه غرضورزان به قلم غرض ، وجاهلان به دیده جهل ، این شگرد ایمانی را در پرده تحریف وابهام پیچیده اند.
امامان همگی ، مظهر تقوی وروش هستند ، تقوی در همگی شان مشترک ، وروش در تمامی شان متفاوت است.
روش علی عليهالسلام در دو مرحله : سکوت وخروش ، راهگشای امت می گردد. شیوه حسن عليهالسلام درمرحله اولِ روش پدر ، وراه حسین عليهالسلام در مرحله دومِ آن شکل می گیرد. علی عليهالسلام بی سکوت ، خروش وشهادتی هشدار دهنده وحیات بخش نمی داشت ، فریاد وجانفشانی حسین عليهالسلام نیز بدون صلح برادر ، این چنین در تاریخ به ثبت نمی رسید.
__________________
۱ ـ مجله «زن روز» در عهد طاغوت ، بدون ذکر نام نویسنده مقاله.