طی آن ، پس از اشاره به دوران خلفای گذشته که درآن پیشوایان راستین اسلام را از صحنه سیاست کنار گذاشتند ، واین پیشوایان برای جلوگیری از اختلاف وتفرقه وبه خاطر مصالح عالی اسلام این وضع را تحمل کردند ، چنین نوشت :

«... اینک پیک خود را با این نامه به سوی شما می فرستم. شما را به کتاب خدا وسنت پیامبر دعوت می کنم ، زیرا در شرایطی قرار گرفته ایم که سنت پیامبر به کلی از بین رفته وبدعت ها زنده شده است. اگر سخن مرا بشنوید ، شما را به راه راست هدایت خواهم کرد. درود ورحمت وبرکات خدا برشما باد!». (۱)

۴. دیگر به حق عمل نمی شود

حسین بن علی عليه‌السلام در راه عراق در منزلی به نام «ذی حُسُم» در میان یاران خود به پا خاست وخطبه ای بدین شرح ایراد نمود :

«پیشامد ما همین است که می بینید. جداً اوضاع زمان دگرگون شده ، زشتی ها آشکار ونیکی ها وفضیلت ها از محیط ما رخت بربسته است ، واز فضیلت ها جز اندکی مانند قطرات ته مانده ظرف آب ، باقی نمانده است. مردم در زندگی پست وذلّت باری به سر می برند وصحنه زندگی ، همچون چراگاهی سنگلاخ وکم علف ، به جایگاه سخت ودشواری تبدیل شده است.

آیا نمی بینید که دیگر به حق عمل نمی شود ، واز باطل خودداری نمی شود؟ در چنین وضعی جا دارد که شخص با ایمان (از جان خود گذشته) مشتاق دیدار پروردگار باشد ، در چنین محیط ذلّت بار وآلوده ای ، مرگ را جز سعادت وزندگی با ستمگران را جز رنج وآزردگی وملال نمی دانم.

این مردم بردگان دنیا هستند ، ودین لقلقه زبانشان می باشد ، حمایت وپشتیبانیشان از دین تا آن جا است که زندگی شان همراه با رفاه وآسایش

__________________

۱ ـ طبری ، همان کتاب ، ص ۲۰۰ ابومخنف ، همان کتاب ، ص ۸۶ نجمی ، همان کتاب ، ص ۵۴.

۷۵۸۱