شخصیت امام جواد عليه‌السلام از دیدگاه دانشمندان
سخنان ومناظرات امام جواد وحلّ مشکلات بزرگ علمی وفقهی توسط آن حضرت ، تحسین واعجاب دانشمندان وپژوهش گران اسلامی اعم از شیعه وسنی را برانگیخته وآنان را به تعظیم در برابر عظمت علمی امام واداشته است وهر کدام او را به نحوی ستوده اند. به عنوان نمونه ، «سبط ابن جوزی» می گوید : «او درعلم وتقوا وزهد وبخشش بر روش پدرش بود». (۱)
«ابن حجر هیتمی» می نویسد : «مأمون او را به دامادی انتخاب کرد ، زیرا با وجود کمی سنّ ، از نظر علم وآگاهی وحلم ، بر همه دانشمندان برتری داشت». (۲)
«شبلنجی» می گوید : «مأمون پیوسته شیفته او بود ، زیرا با وجود کمی سنّ ، فضل وعلم وکمالِ عقل خود را نشان داده ، برهان (عظمت) خود را آشکار ساخت». (۳)
استاد شیعه «شیخ مفید» ، و «فتّال نیشابوری» از آن حضرت چنین یاد می کنند : «مأمون شیفته او شد ، زیرا می دید که او با وجود کمی سنّ ، از نظر علم وحکمت وادب وکمال عقلی ، به چنان رتبه والایی رسیده که هیچ یک از بزرگان علمی آن روزگار بدان پایه نرسیده اند». (۴)
«جاحظ عثمانی معتزلی» که از مخالفان خاندان علی عليه‌السلام بوده (۵) ، امام جواد را در
__________________
۱ ـ تذکره الخواص ، ص ۳۵۹.
۲ ـ الصواعق المحرقه ، ص ۲۰۵.
۳ ـ نور الأبصار ، ص ۱۶۱.
۴ ـ الإرشاد ، ص ۳۱۹ ؛ روضه الواعظین ، ص ۲۶۱.
۵ ـ جاحظ در بصره می زیسته ودارای اطلاعات سرشاری بوده ودر بسیاری از علوم وفنون رایج عصر خود کتاب هایی نوشته ومعاصر امام جواد عليه‌السلام وپس از او معاصر فرزندانش بوده است.
