«هان ای خویشاوندان وبستگان من! علی برادر ووصی وخلیفه من در میان شما است». (۱)
بدین ترتیب نخستین وصی پیامبر اسلام بهوسیله آخرین سفیر الهی در آغاز رسالت که هنوز جز عده قلیلی به آیین وی نگرویده بودند ، تعیین گردید. از این که پیامبر در یک روز نبوت خود وامامت علی را اعلام کرد وروزی که به بستگان خود گفت مردم ; من پیامبر خدا هستم ، همان روز نیز فرمود : علی وصی وجانشین من است ، می توان مقام وموقعیت امامت را در اسلام به نحو روشن ارزیابی نمود وبه این مطلب توجه کرد که این دو مقام از یکدیگر جدا نبوده وهمواره امامت مکمَّل برنامه رسالت است.
فداکاری بزرگ
در سال سیزدهم بعثت ، به دنبال انعقاد پیمان عقبه دوم در شب سیزدهم ذیحجه ، میان پیامبر اسلام صلى‌الله‌عليه‌وآله ویثربیان که طیّ آن ، مردم یثرب پیامبر را به آن شهر دعوت نموده وقول حمایت ودفاع از آن حضرت دادند ، واز فردای آن شب مسلمانان مکه به تدریج به یثرب هجرت کردند ، سران قریش دانستند پایگاه تازه ای برای نشر دعوت اسلام در یثرب آماده شده است ، از این رو احساس خطر کردند ، چه ; می ترسیدند که پس از آن همه آزار واذیّت که به پیامبر وپیروان او رسانده اند ، پیامبر در صدد انتقام برآید واگر هم فرضاً قصد جنگ نداشته باشد ، ممکن است راه بازرگانی قریش به شام را که از کنار یثرب عبور می کرد ، مورد تهدید قرار دهد. برای رویارویی با چنین خطری ، در آخر ماه صفر سال ۱۴ بعثت در «دارالنّدوه» (مجلس شورای مکّه) اجتماع کردند وبه چاره اندیشی پرداختند.
__________________
۱ ـ به مآخذ زیرمراجعه کنید :
طبری ، محمد بن جریر ، تاریخ الأمم والملوک ، ج ۲ ، ص ۲۱۷.
ابن اثیر ، الکامل فی التاریخ ، ج ۲ ، ص ۶۳.
ابن ابی الحدید ، شرح نهج البلاغه ، تحقیق : محمد ابوالفضل ابراهیم ، ج ۱۳ ، ص ۲۱۱.
