شهر مدینه اعلام می کرد که : جز مالک بن انس وابن ابی ذئب (*) کسی حق ندارد در مسائل اسلامی فتوا بدهد! (۱)
تألیف اجباری
منصور دستور داد مالک کتاب حدیثی تألیف کرده در اختیار محدثان قرار دهد. مالک از این کار خودداری می کرد ، ولی منصور در این موضوع اصرار میورزید. روزی منصور به وی گفت : باید این کتاب را بنویسی ، زیرا امروز کسی داناتر از تو وجود ندارد! مالک بر اثر پافشاری واجبار منصور ، کتاب «موطّأ» را تألیف نمود. (**)
به دنبال این جریان ، حکومت وقت با تمام امکانات خود به طرف داری از مالک وترویج وتبلیغ وی ونشر فتاوای او پرداخت تا از این رهگذر ، مردم را از مکتب امام صادق عليه‌السلام دور نگه دارد.
منصور به مالک گفت : اگر زنده بمانم فتاوای تو را مثل قرآن نوشته به تمام شهرها خواهم فرستاد ومردم را وادار خواهم کرد به آن ها عمل کنند. (***)
البته این مُفتی ها نیز در مقابل پشتیبانی های بی دریغ حکومت های آن زمان ، خواهی نخواهی دست نشانده وحافظ منافع آن ها بودند واگر خلیفه پی می برد که فقیه ومفتی وابسته ، قدمی برخلاف مصالح او برداشته یا باطناً با آن موافق
__________________
* ـ ابوالحارث محمد بن عبدالرحمن بن ابی ذئب (م ۱۵۸ یا ۱۵۹ ق). برای آگاهی از زندگی نامه وی ، رجوع شود به : وفیات الأعیان ، تحقیق دکتر یوسف علی طویل ودکتر مریم قاسم طویل ، ۴ / ۳۶ والمعارف ، ابن قتیبه ، تحقیق ثروه عکاشه ، ص ۴۸۵.
۱ ـ ابن خلّکان ، وفیات الأعیان ، ط ۲ ، تحقیق : دکتر احسان عباس ، قم ، ج ۴ ، ص ۱۳۵ ؛ سیوطی ، تنویر الحوالک علی موطّأ مالک ، مقدمه ، ص ب.
** ـ شریف القرشی ، باقر ، حیاه الإمام موسی بن جعفر ، ج ۱ ، ص ۹۱ (به نقل از شرح زرقانی بر موطّأ مالک). کتاب موطأ امروز یکی از کتب مشهور اهل تسنن است ومؤلف آن مالک بن انس رئیس مذهب مالکی ، یکی از مذاهب چهارگانه تسنن ، می باشد.
*** ـ ذهبی ، شمس الدین محمد ، تذکره الحفاظ ، ج ۱ ، ص ۲۱۲.
