۶. استفاده گسترده از آگاهی غیبی

می دانیم که امامان ، در پرتو ارتباط با پروردگار جهان ، از آگاهی غیبی برخوردار بودند ودر مواردی که اساس حقانیت اسلام یا مصالح عالی امت اسلامی (همچون مشروعیت امامت آنان) در معرض خطر قرار می گرفت ، از این آگاهی به صورت «ابزار» هدایت استفاده می کردند. پیشگویی ها وگزارش های غیبی امامان ، بخش مهمی از زندگی نامه آنان را تشکیل می دهد ، اما با یک مطالعه در زندگانی امام عسکری چنین به نظر می رسد که : آن حضرت بیش از امامان دیگر آگاهی غیبی خود را آشکار می ساخته است.

بر اساس تحقیق یکی از دانشمندان معاصر ، از کرامات وگزارش های غیبی واقدامات خارق العاده امام عسکری عليه‌السلام ، «قطب راوندی» در کتاب «خرائج» جمعاً چهل مورد ، «سید بحرانی» در «مدینه المعاجز» صد وسی وچهار مورد ، «شیخ حر عاملی» در «اثبات الهداه» صد وسی وشش مورد ، و «علامه مجلسی» در «بحارالأنوار» هشتاد ویک مورد را ثبت کرده اند (۱) واین ، به خوبی روشنگر فزونی بروز کرامات وگزارش های غیبی از ناحیه آن حضرت می باشد.

به نظر می رسد علت این امر شرائط نامساعد وجوّ پراختناقی بود که امام یازدهم وپدرش امام هادی در آن زندگی می کردند ، زیرا از وقتی که امام هادی از سر اجبار به سامرّاء منتقل گردید به شرحی که در سیره آن حضرت گفتیم به شدت تحت مراقبت وکنترل بود ، از این رو امکان معرفی فرزندش «حسن» به عموم شیعیان به عنوان امام بعدی وجود نداشت واصولاً این کار ، حیات او را از ناحیه حکومت وقت در معرض خطر جدی قرار می داد. به همین جهت کار

__________________

یعنی ۶۹ سال پس از شهادت حضرت عسکری رخ داده ، برخی ، نگارش چنین نامه ای را با عناوینی مانند : بزرگ مرد وفقیه ومورد اعتماد من ، از طرف امام به وی که در آن زمان جوانی بیست ساله بوده ، بعید شمرده اند ، مگر آن که بگوییم : وی در عین جوانی از نظر فضیلت وشخصیت معنوی در چنان رتبه والایی قرار داشته که شایسته ذکر چنین القابی بوده است (تاریخ الغیبه الصغری ، محمد صدر ، ص ۱۹۶).

۱ ـ طبسی ، شیخ محمد جواد ، حیاه الإمام العسکری ، ص ۱۲۱.

۷۵۸۱