شدت فشار وتضییقات نسبت به شیعیان به حدی رسید که اتهام به دوستی علی عليه‌السلام از اتهام به کفر وبی دینی بدتر شمرده می شد! وعواقب سخت تری به دنبال داشت!

در اجرای این سیاست خشونت آمیز ، وضع اهل کوفه از همه بدتر بود ، زیرا کوفه مرکز شیعیان امیرمؤمنان عليه‌السلام شمرده می شد.

معاویه «زیاد بن سمیه» را حاکم کوفه قرار داد وبعدها فرمانروایی بصره را نیز به وی محول کرد. زیاد که روزی در صف یاران علی عليه‌السلام بود وهمه آن ها را به خوبی می شناخت ، شیعیان را مورد تعقیب قرار داد ودر هرگوشه وکناری که مخفی شده بودند ، پیدا کرده وکشت ، تهدید کرد ، دست ها وپاهای آن ها را قطع کرد ، نابینا ساخت ، بر شاخه درختان خرما به دار آویخت واز عراق پراکنده نمود ، به طوری که احدی از شخصیت های معروف شیعه در عراق باقی نماند.

اوج فشار درکوفه وبصره

چنان که اشاره شد ، مردم عراق ومخصوصاً کوفه بیش از دیگران زیر فشار قرار گرفته بودند ، به طوری که وقتی به خانه دوستان وافراد مورد وثوق واطمینان خود رفت وآمد می کردند واسرار خود را با آن ها در میان می گذاشتند ، چون از خدمتکار صاحبخانه می ترسیدند ، مادام که از آن ها سوگندهای مؤکَّد نمی گرفتند که آن ها را لو ندهند ، گفتوگو را آغاز نمی کردند!

معاویه طی بخشنامه ای به عُمّال وفرمانداران خود در سراسر کشور نوشت که شهادت هیچ یک از شیعیان وخاندان علی عليه‌السلام را نپذیرند!

وی طی بخشنامه دیگری چنین نوشت : «اگر دو نفر شهادت دادند که شخصی ، از دوستداران علی عليه‌السلام وخاندان او است ، اسمش را از دفتر بیت المال حذف کنید وحقوق ومقرری او را قطع نمایید»! (۱)

__________________

۱ ـ ابن ابی الحدید ، همان کتاب ، ج ۱۱ ، ص ۴۳ ۴۵.

۷۵۸۱