سیصد هزار حدیث که شنیده بودم ، انتخاب کردم (۱). احمد بن حنبل (۲۴۱ ق) هم که مسندش شامل سیصد هزار حدیث است ، آن را از میان بیش از هفتصد وپنجاه هزار حدیث انتخاب کرد. (۲) احمد بن فرات (م ۲۵۸ ق) می گفت : یک میلیون وپانصد هزار حدیث یادداشت کرده ام که از میان آن ها در تألیفات خود ، پانصد هزار حدیث انتخاب کردم. (۳)

ابوداود (سلیمان بن اشعث سجستانی ، متوفی ۲۷۵ ق) مؤلف سنن ، می گوید : پانصد هزار حدیث از پیامبر نوشتم ، واز میان آن ها تعداد چهار هزار وهشتصد حدیث در این سنن گرد آوردم که صحیح یا شبیه ونزدیک به صحیح است. (۴)

البته همواره حدیث شناسان ، در پرتو علم درایه الحدیث وعلم الرجال وبا معیارهای شناخته شده ، احادیث صحیح وقابل اعتماد را شناسایی می کنند واحادیث ضعیف را کنار می گذارند ، بنابراین جعل وتحریف هایی که در گذشته رخ داده ، باعث سقوط اعتبار همه احادیث نمی شود.

پیشگامی شیعه در تدوین حدیث

شیعه به این سیاست فرهنگی ، گردن ننهاد ، بلکه به پیروی از اهل بیت عليهم‌السلام به نقل وکتابت وتدوین احادیث که از زمان پیامبر آغاز کرده بود ادامه داد. علی عليه‌السلام که نزدیک ترین شخص به پیامبر بود وبیش ترین ارتباط وحضور را در محضر آن حضرت داشت ، سخنان پیامبر را جمع آوری کرد. از علی عليه‌السلام پرسیدند : چگونه

__________________

۱ ـ شرح صحیح مسلم به قلم امام نووی ، ج ۱ ، مقدمه شارح ، ص ۲۱.

۲ ـ امینی ، عبدالحسین ، الغدیر ، ج ۵ ، ص ۲۹۲ ۲۹۳.

۳ ـ ذهبی ، شمس الدین محمد ، تذکره الحفاظ ، ج ۲ ، ص ۹۷.

۴ ـ ذهبی ، همان ، ج ۲ ، ص ۱۲۷.

۷۵۸۱