شیعیان را از سوی امام شدّت می بخشید ، از این رو پیشوای دهم طی مناظرات ومکاتبات خود ، بی پایگی مکاتب وآراء ونظریات باطل همچون جبرگرائی وجسمیت خدا و ... را با استدلال های روشن وقاطع اثبات می نمود ومکتب اصیل اسلام را پیراسته از هرگونه تحریف وتفکر باطل ، به جامعه عرضه می کرد واین یکی از جلوه های عظمت علمی آن بزرگوار بود. (۱)

مطالعه وبررسی حیات علمی امام ، نشان می دهد که اکثر مناظرات امام هادی عليه‌السلام پیرامون این گونه موضوعات کلامی بوده وروایات متعددی از آن حضرت در این زمینه نقل شده است که برتری مبانی اعتقادی شیعه را به روشنی ثابت می کند. به عنوان نمونه می توان از نامه مفصل امام یاد کرد که در پاسخ سؤال مردم اهواز درباره موضوع «جبر» و «تفویض» نگاشته وطی آن با بیان روشن واستدلال قاطع ، نظریه درست را که نه جبر است ونه تفویض ، اثبات کرده است. (۲)

ولی چون این بحث ها از موضوع این کتاب که بیش تر جنبه تاریخی دارد ، خارج است ، از توضیح وتفصیل آن صرف نظر می کنیم وطالبین را به کتب مربوطه ارجاع می دهیم.

مبارزه با غُلات

از جمله گروه های باطل ومنحرفی که در دوران امامت امام هادی عليه‌السلام فعال بودند ، گروه غلات را باید نام برد که افکار وعقاید پوچ ومنحط وبی اساسی داشتند وخود را شیعه وانمود می کردند. آنان درباره امام غُلوّ نموده برای او مقام الوهیّت قائل می شدند وگاهی نیز خود را منصوب از طرف امام قلمداد می کردند وبدینوسیله موجبات بدنامی شیعیان را در میان فرقه های دیگر فراهم می کردند. امام هادی از این گروه اظهار تبری نموده با آنان مبارزه می کرد وتلاش

__________________

۱ ـ شریف القرشی ، همان کتاب ، ص ۱۳۰ ؛ طبرسی ، احتجاج ، ص ۲۴۹.

۲ ـ حسن بن علی بن شعبه ، تحف العقول ، ص ۴۵۸ ۴۷۵.

۷۵۸۱