ترسیم نمود. با یک نظر کوتاه به موضوعاتی که امام در قرارداد قید نموده وبرای تحقق آن ها پافشاری می کرد ، می توان به تدبیر فوق العاده ای که حضرت در مقام مبارزه سیاسی برای گرفتن امتیاز از دشمن به کار برده ، پی برد.

اینک پیش از آن که هریک از مواد صلح نامه را جداگانه مورد بررسی قرار دهیم ، متن پیمان صلح را که در پنج ماده می توان خلاصه کرد ، ذیلاً از نظر خوانندگان محترم می گذرانیم :

متن پیمان

ماده اول : حسن بن علی عليه‌السلام حکومت وزمام داری را به معاویه واگذار می کند ، مشروط به آن که معاویه طبق دستور قرآن مجید وروش پیامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله رفتار کند.

ماده دوم : بعد از معاویه ، خلافت از آنِ حسن بن علی عليه‌السلام خواهد بود واگر برای او حادثه ای پیش آید ، حسین بن علی عليه‌السلام زمام امور مسلمانان را در دست می گیرد. ومعاویه حق ندارد کسی را به جانشینی خود انتخاب کند.

ماده سوم : بدعت ناسزا گویی واهانت نسبت به امیرمؤمنان عليه‌السلام ولعن آن حضرت در حال نماز باید متوقف گردد واز علی عليه‌السلام جز به نیکی نباید یاد شود.

ماده چهارم : مبلغ پنج میلیون درهم که در بیت المال کوفه موجود است ، از موضوع تسلیم حکومت به معاویه مستثنا است وباید زیر نظر امام مجتبی عليه‌السلام مصرف شود. ومعاویه باید در تعیین مقرری وبذل مال ، بنی هاشم را بر بنی امیه ترجیح بدهد.

همچنین معاویه باید از خراج «دارابگرد» مبلغ یک میلیون درهم در میان بازماندگان شهدای جنگ جمل وصفین که در رکاب امیرمؤمنان کشته شدند ، تقسیم کند. (۱)

__________________

۱ ـ دارابگرد یکی از پنج شهرستان ایالت فارس در قدیم بوده است (لغتنامه دهخدا ، لغت دارابجرد). شاید

۷۵۸۱