جنگ ، حسین وعده ای دیگر از رجال وبزرگان هاشمی به شهادت رسیدند وبقیه سپاه او پراکنده شدند وعده ای نیز اسیر شده وپس از انتقال به بغداد ، به قتل رسیدند.

مزدوران حکومت هادی به کشتن آنان اکتفا نکرده از دفن اجساد آنان خودداری نمودند وسرهایشان را از تن جدا کرده ناجوانمردانه برای هادی عباسی به بغداد فرستادند که به گفته بعضی از مورخان ، تعداد آن ها متجاوز از صد بود. (۱)

شکست نهضت شهید فخ فاجعه بسیار تلخ ودردآلودی بود که دل همه شیعیان ومخصوصاً خاندان پیامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله را سخت به درد آورد وخاطره فاجعه جانگداز کربلا را در خاطره ها زنده کرد. این فاجعه به قدری دلخراش وفجیع بود که سال ها بعد ، امام جواد می فرمود : پس از فاجعه کربلا هیچ فاجعه ای برای ما بزرگ تر از فاجعه فخ نبوده است. (۲)

پیشوای هفتم وشهید فخّ

این حادثه بی ارتباط با روش پیشوای هفتم نبود ، زیرا نه تنها آن حضرت از آغاز تا نُضج وتشکل نهضت از آن اطلاع داشت ، بلکه با حسین شهید فخ در تماس وارتباط بود. گرچه پیشوای هفتم شکست نهضت را پیش بینی می کرد ، لیکن هنگامی که احساس کرد حسین در تصمیم خود استوار است ، به او فرمود :

«گرچه تو شهید خواهی شد ، ولی باز در جهاد وپیکار کوشا باش ، این گروه ، مردمی پلید وبدکارند که اظهار ایمان می کنند ، ولی در باطن ایمان و

__________________

۱ ـ ابن اثیر ، الکامل فی التاریخ ، ج ۶ ، ص ۹۳ ؛ محمد بن جریر طبری ، تاریخ الأمم والملوک ، ج ۱۰ ، ص ۲۸. پس از شکست سپاه حسین صاحب فخ ، وشهادت او ، «یحیی بن عبدالله» با گروهی به «دیلم» رفت ودر آن جا به فعالیت پرداخت ومردم آن منطقه به او پیوستند ونیروی قابل توجهی تشکیل دادند ، ولی هارون با دسائسی او را به بغداد آورد وبه طرز فجیعی به قتل رسانید. مشروح شهادت او را در فصل «نیرنگ های هارون» خواهیم آورد.

۲ ـ مجلسی ، بحارالأنوار ، ج ۴۸ ، ص ۱۶۵.

۷۵۸۱