از جمله سؤالاتم این بود که در پیشامدها در عصر غیبت به چه کسی مراجعه کنم؟ در پاسخ این سؤال فرموده بود :

وامّا در حوادثی که رخ می دهد ، به راویان احادیث ما مراجعه کنید. آن ها حجت من برشما هستند ومن حجت خدا [بر شما] هستم. (۱)

با آن که اسحاق بن یعقوب در این نامه در مورد وظیفه خود سؤال کرده ، ولی امام به صورت عمومی پاسخ داده ووظیفه همه شیعیان را معیّن نموده است.

مهدی عليه‌السلام در منابع شیعه

اخبار وروایات فراوانی از پیامبر اسلام وهر یک از امامان عليهم‌السلام درباره تولد ، غیبت ، ظهور وقیام جهانی وسایر ویژگی های حضرت مهدی نقل شده ودر واقع سال ها پیش از تولد آن حضرت ، خصوصیات وویژگی های او از قبیل این که : او از خاندان پیامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله ، از فرزندان فاطمه عليها‌السلام واز نسل حسین عليه‌السلام است وبا قیام جهانی خویش زمین را پر از عدل وداد خواهد کرد پیشگویی شده است. تعداد این روایات به حدی فراوان است که درباره کمتر موضوعی از موضوعات اسلامی این اندازه حدیث وارد شده است.

ما نخست به تعداد روایات وارد شده از ائمه شیعه درباره حضرت مهدی عليه‌السلام ونیز اسامی کتبی که علمای این مذهب مستقلاً درباره آن حضرت نوشته اند اشاره می کنیم ، سپس روایات رسیده از پیامبر اسلام صلى‌الله‌عليه‌وآله از طریق اهل سنت ونیز کتب آن ها را در این باره مورد بررسی قرار می دهیم :

در این جا بی مناسبت نیست یادآوری کنیم : با آن که عصر هر یک از ائمه ویژگی هایی داشته وتوجه آن بزرگواران قاعدتاً معطوف به مسائل وموضوعات

__________________

۱ ـ وأمّا الحوادث الواقعه فارجعوا فیها إلی رواه حدیثنا فإنّهم حجتی علیکم وأنا حجه الله (طوسی ، همان کتاب ، ص ۱۷۷ ؛ طبرسی ، همان کتاب ، ص ۴۵۲ ؛ شیخ حرّ عاملی ، همان کتاب ، ج ۱۸ ، ص ۱۰۱ ، کتاب القضاء ، ابواب صفات القاضی ، باب ۱۱ ، ح ۹ ؛ طبرسی ، احتجاج ، ج ۲ ، ص ۱۶۳).

۷۵۸۱