«حَبْرالعرب» (۱) و «حَبرالأمه» (۲) وترجمان القرآن (۳) لقب گرفته ، ودر کتب حدیث ، تعداد هزار وششصد وشصت حدیث از او نقل شده (۴) ، شاگرد امام بود. (۵)
ابن عباس در علم تفسیر ، از محضر آن حضرت بهره های فراوانی برد. او خود می گفت : آن چه از تفسیر قرآن دریافتم ، از علی بن ابی طالب بود. (۶)
ب. میثم تمّار
میثم تمّار از أصحاب امیرمؤمنان عليه‌السلام بود. او در پرتو بهره مندی از علم ودانش ولائی امیرمؤمنان ، از اجل ها وبلاها وحوادث آینده خبر داشت. (۷) پیشگویی او از شهادتش مشهور است. او نیز در تفسیر ، شاگرد علی عليه‌السلام بود. او روزی به عبدالله بن عباس گفت : ای پسر عباس! ، هر چه خواستی از تفسیر قرآن از من بپرس ، من قرآن را نزد امیرمؤمنان خواندم ، واو تفسیر آن را به من آموخت. آن گاه ابن عباس کاغذ وقلم خواست ، وآن چه میثم گفت نوشت. (۸)
ج. کمیل بن زیاد
کمیل از شیعیان خاص ورازدار امیرمؤمنان عليه‌السلام بود (۹) امام دعای مشهور کمیل را به او یاد داد (۱۰) وبه نام او مشهور شد که دعایی دارای مضامین عالی وعرفانی وبسیار آموزنده وانسان ساز است.
__________________
۱ ـ ابن حجر ، همان ، ص ۳۳۰ ; سید علیخان مدنی ، الدرجات الرفیعه فی طبقات الشیعه ، ص ۱۰۰.
۲ ـ ابن حجر ، همان ، ص ۳۳۱ ، ۳۳۳ ، ۳۳۴.
۳ ـ ابن حجر ، همان ، ص ۳۳۲.
۴ ـ سید علیخان ، همان ، ص ۱۴۱.
۵ ـ سید علیخان مدنی ، همان ، ص ۱۰۰ ; قاضی نورالله شوشتری ، مجالس المؤمنین ، ج ۱ ، ص ۱۸۳.
۶ ـ محمدهادی معرفت ، التفسیر والمفسرون فی ثوبه القشیب ، ج ۱ ، ص ۲۲۵.
۷ ـ تستری ، محمد تقی ، قاموس الرجال ، ج ۱۰ ، ص ۳۱۶.
۸ ـ طوسی ، اختیار معرفه الرجال (رجال کشّی) ، تحقیق حسن مصطفوی ، ص ۸۰ ۸۱ ، شماره ۱۳۶.
۹ ـ تستری ، همان ، ص ۶۰۰ ، ۶۰۲.
۱۰ ـ همان ، ص ۶۰۱ ۶۰۲.
