ودر طول این مدّت ، وکلای محلّی ومنطقه ای را سازماندهی وبر فعالیتشان نظارت می کرد وبه اداره امور شیعیان اشتغال داشت. توقیع های متعددی از ناحیه امام صادر وتوسط او به دیگران رسید. او سرانجام در سال ۳۰۴ یا ۳۰۵ درگذشت. (۱)

او پیش از مرگ ، از تاریخ وفات خود خبر داد ودقیقاً در همان تاریخی که گفته بود ، درگذشت. (۲)

۳. ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی

در روزهای آخر عمر ابوجعفر ، گروهی از بزرگان شیعه نزد او رفتند. او گفت : چنان چه از دنیا رفتم ، به امر امام ، جانشین من ونایب امام «ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی» خواهد بود. به او مراجعه کنید ودر کارهایتان به او اعتماد نمایید. (۲)

حسین بن روح ، از دستیاران نزدیک نایب دوم بود وعَمْری از مدت ها پیش ، برای تثبیت امر نیابت او ، زمینه سازی می کرد وشیعیان را جهت تحویل اموال ، به او ارجاع می داد واو ، رابط بین محمد بن عثمان بن سعید وشیعیان بود. (۳)

حسین بن روح ، کتابی در فقه شیعه به نام «التأدیب» تألیف کرده بود. آن را جهت اظهار نظر ، نزد فقهای قم فرستاد. آنان پس از بررسی ، در پاسخ نوشتند : جز در یک مسئله ، همگی مطابق فتاوای فقهای شیعه است. (۵) بعضی از معاصرین او ، عقل وهوش ودرایت وی را تحسین کرده ومی گفتند : به تصدیق موافق ومخالف ، حسین بن روح از عاقل ترین مردم روزگار است. (۶) نوبختی در

__________________

۱ ـ همان ، ص ۲۲۳.

۲. طوسی ، الغیبه ، ص ۲۲۲ ؛ بحارالأنوار ، ج ۵۱ ، ص ۳۵۱.

۳ ـ همان ، ص ۲۲۶ و ۲۲۷ ؛ بحارالأنوار ، ج ۵۱ ، ص ۳۵۵.

۴ ـ همان ، ص ۲۲۴ و ۲۲۵ و ۲۲۷.

۵. همان ، ص ۲۴۰.

۶ ـ مجلسی ، بحار الأنوار ، ج ۵۱ ، ص ۳۵۶ ، ور.ک به : طوسی ، همان کتاب ، ص ۲۳۶.

۷۵۸۱