می پرداخت تا بهانه ای برای ایراد واعتراض به دست مخالفان ندهد (۱). بنابراین عمل اعزام نواب حج ، در واقع یک برنامه حساب شده ومنظم بود وعلی ، زیر پوشش این کار ، بنیه اقتصادی شیعیان را تقویت می نمود.

مؤید این مطلب آن است که در میان نواب حج ، شخصیت های بزرگی مثل «عبدالرحمن بن حجاج» و «عبدالله بن یحیی کاهلی» (۲) به چشم می خوردند که از یاران خاص ومورد علاقه امام بودند وطبعاً مطرود دستگاه حکومت ومحروم از مزایا! (۳)

نکته دیگری که در این برنامه علی بن یقطین به نظر می رسد ، شرکت دادن شیعیان به خصوص بزرگان آنان ، در کنگره بزرگ حج بود تا از این رهگذر به معرفی چهره شیعه وبحث ومناظره با فرقه های دیگر بپردازند ویک موج فرهنگی شیعی به وجود آورند.

این لباس را نگه دار!

علی بن یقطین در پرتو این خدمات ، همواره مورد تأیید وحمایت بی دریغ امام کاظم عليه‌السلام بود وچندین بار در اثر تدبیر امام از خطر قطعی رهایی یافت که

__________________

۱ ـ مامقانی ، تنقیح المقال ، ج ۲ ، ص ۳۱۷.

۲ ـ عبدالرحمن بن حجاج که از محضر امام صادق وامام کاظم عليهما‌السلام نیز بهره ها برده بود ، از شخصیت های پاک وبرجسته وممتاز شیعه بود (نجاشی ، فهرست اسماء مصنفی الشیعه ، ص ۶۵ ، مامقانی ، عبدالله ، تنقیح المقال ص ۱۴۱ امام ششم به او می فرمود : ای عبدالرحمن با مردم مدینه به گفتوگو وبحث علمی بپرداز ، زیرا من دوست دارم در میان رجال شیعه ، افرادی مثل تو باشند (اردبیلی ، جامع الرواه ، ج ۱ ، ص ۴۴۷ ؛ طوسی ، همان کتاب ، ص ۴۴۲). عبدالله بن یحیی کاهلی نیز از موقعیّت خاصی در محضر امام کاظم عليه‌السلام برخوردار بود ، به طوری که امام بارها درمورد او به علی بن یقطین سفارش می نمود ، چنان که روزی به وی فرمود ، تأمین رفاه کاهلی وخانواده او را تضمین کن تا بهشت را برای تو تضمین نمایم! (طوسی ، همان کتاب ، ص ۴۰۲). علی نیز طبق دستور امام از هرجهت زندگی کاهلی وافراد خانواده وخویشان او را تا آخر عمر وی تأمین کرده او را زیر پوشش تکفل وحمایت بی دریغ خویش قرار داده. (طوسی ، همان کتاب ، ص ۴۴۸).

۳ ـ طوسی ، همان کتاب ، ص ۴۳۵.

۷۵۸۱