برادری دینی که در میان مسلمانان برقرار است ، باید همواره در تأمین نیازمندی های محرومان اجتماع کوشا باشند. پیامبر اسلام صلى‌الله‌عليه‌وآله وپیشوایان دینی ما ، نه تنها سفارش های مؤکّدی در این زمینه نموده اند ، بلکه هرکدام در عصر خود ، نمونه برجسته ای از انسان دوستی وضعیف نوازی به شمار می رفتند.
پیشوای دوم ، نه تنها از نظر علم ، تقوی ، زهد وعبادت ، مقامی برگزیده وممتاز داشت ، بلکه از لحاظ بذل وبخشش ودستگیری از بیچارگان ودرماندگان نیز در عصر خود زبانزد خاص وعام بود. وجود گرامی آن حضرت آرام بخش دل های دردمند ، پناهگاه مستمندان وتهیدستان ، ونقطه امید درماندگان بود. هیچ فقیری از درِ خانه آن حضرت دست خالی برنمی گشت. هیچ آزرده دلی شرح پریشانی خود را نزد آن بزرگوار بازگو نمی کرد ، جز آن که مرهمی بردل آزرده او نهاده می شد. گاه پیش از آن که مستمندی اظهار احتیاج کند وعرق شرم بریزد ، احتیاج او را برطرف می ساخت واجازه نمی داد رنج ومذلّت سؤال را برخود هموار سازد!
«سیوطی» در تاریخ خود می نویسد : «حسن بن علی» دارای امتیازات اخلاقی وفضائل انسانی فراوان بود ، او شخصیتی بزرگوار ، بردبار ، باوقار ، متین ، سخی وبخشنده ، ومورد ستایش مردم بود. (۱)
نکته آموزنده
امام مجتبی عليه‌السلام گاهی مبالغ قابل توجهی ، پول را یکجا به مستمندان می بخشید ، به طوری که مایه شگفت واقع می شد. نکته یک چنین بخشش چشمگیر این است که حضرت مجتبی عليه‌السلام با این کار برای همیشه شخص فقیر را بی نیاز می ساخت واو می توانست با این مبلغ ، تمام احتیاجات خود را برطرف نموده وزندگی آبرومندانه ای تشکیل بدهد واحیاناً سرمایه ای برای خود تهیه
__________________
۱ ـ کان الحسن (رضی الله عنه) له مناقب کثیره : سیداً ، حلیماً ، ذاسکینه ووقار وحشمه ، جواداً ، ممدوحاً ... (تاریخ الخلفا ، ص ۱۸۹).
