کتاب «شيعه در اسلام»، اثر علامه سيد محمدحسين طباطبايى در موضوع موقعيت «شيعه» در جهان اسلام است كه به همت سيد هادى خسروشاهى بازيابى و تنظيم و از سوى انتشارات بوستان كتاب منتشر شده است.
كتاب شيعه در اسلام، يكى از آثار مفيد و بسيار ارزشمند مرحوم علامه سيد محمدحسين طباطبايى است. اين كتاب اساسا براى معرفى تشيع به مغرب‌زمين تألیف شده؛ چرا كه اغلب مطالعات و تحقيقات انديشمندان مغرب‌زمين، پيرامون شيعه، عارى از تعصب و غرض‌ورزى نيست؛ چون مصادر تحقيقى آنان از اهل سنت و يا از فرقه اسماعيليه مى‌باشد.
اين كتاب، يك تحقيق جديد با هدفى تازه است و هدف آن شناساندن شيعه و جوانب گوناگون آن به افرادى است كه با عالم فكرى اسلامى و شيعى آشنايى ندارند و مايلند از ديدگاهى كلى، نظرى جامع به اين بخش مهم از اسلام بيفكنند.
ساختار
كتاب، در يك جلد منتشر شده و شامل يك مقدمه، سه بخش و يك خاتمه است.
در ابتداى كتاب، پيشگفتارى از سيد هادى خسروشاهى، سپس مقدمه دكتر حسين نصر از شاگردان علامه در سال ۱۳۴۵، آمده است.
گزارش محتوا
در پيشگفتار آقاى خسروشاهى، از اهميت و جايگاه كتاب حاضر سخن رفته است.
در مقدمه دكتر نصر، از آشنايى نادرست غربیان با مذهب تشيع، احساس ضرورت يك سلسله تحقيقات اصيل درباره شيعه، تاسيس مركزى در آمريكا به‌منظور تحقيق اصيل در اديان، ديدار دكتر نصر از مركز مزبور و باخبر شدن از كمبود كتب اصيل درباره تشيع، سپس آمدن دكتر مورگان از فعالان و پيش‌كسوتان نهضت تحقيق اصيل در اديان به ايران و ديدار وى از علامه طباطبايى، ماجراى تدوين كتاب مورد بحث و... عنوان شده است.
مقدمه: در اين قسمت از كتاب، سه مقوله «دين»، «اسلام» و «شيعه» بررسى شده است.
بخش اول: در اين بخش، كيفيت پيدايش و نشو و نماى شيعه، از آغاز پيدايش تا قرن چهاردهم هجرى مورد بررسى قرار گرفته است، سپس انشعابات شيعه بيان گرديده و در پايان، خلاصه‌اى از تاريخچه‌ى شيعه دوازده‌امامی‌آورده شده است.
بخش دوم: در اين بخش، از تفكر مذهبى شيعه سخن رفته است و سه طريق ظواهر دينى، حجت عقلى و درك معنوى از راه اخلاص بندگى، به‌عنوان راه‌هايى كه قرآن كريم براى تفكر مذهبى نشان مى‌دهد، معرفى شده و سپس تفاوت بين آنها و تفصيل و توضيح هركدام جداگانه بيان شده است.
بخش سوم: در اين بخش، اعتقادات اسلامى از نظر شيعه دوازده‌امامى، شامل: «خداشناسى»، «پيغمبرشناسى»، «معادشناسى» و «امام‌شناسى» به‌تفصيل بررسى شده است. مؤلف در ادامه بحث امام‌شناسى، به معرفى دوازده امام مى‌پردازد و بحث ظهور مهدى (عج) از نظر عمومى و خصوصى را مطرح مى‌كند و به پاره‌اى از اشكالات در اين باره، پاسخ مى‌دهد.
خاتمه: در اين قسمت، «جمله خدا را بشناسید»، به‌عنوان چكيده پيام معنوى شيعه بيان شده است. اين، همان جمله‌اى است كه پيامبر اكرم (ص) براى نخستين بار دعوت جهانى خود را با آن آغاز نمودند.
اين كتاب، بدون كوچك‌ترين تعرض و اهانتى به اهل سنت، از اصالت شيعه دفاع كرده است و با زبانى ساده، تقريبا تمام جوانب شيعه را، از تاريخ گرفته تا حكمت و عرفان، توضيح داده و در صفحاتى معدود بسيارى از مهم‌ترين حقايق معارف اسلامى و شيعى را بيان كرده است.
وضعيت كتاب
فهرست مطالب، در آغاز كتاب و نمايه‌هاى آيات و اعلام در پايان آن ذكر شده است. آدرس آيات و روايات و گه‌گاهى ترجمه آنها و همچنين توضيح ابهامات متن در پاورقى‌ها درج شده است.
