__________________

حديث ثقلين : زيدبن ارقم از پيغمبر نقل كرده كه فرمود : گويا خدا مرا به سوى خويش دعوت نموده بايد اجابت كنم ولى دو چيز بزرگ ووزين را در بين شما مى گذارم : كتاب خدا واهل بيتم مواظب باشيد كه چگونه با آنها رفتار مى كنيد آن دو امر هرگز از هم جدا نخواهند شد تا اين كه در كوثر بر من وارد شوند. « البداية والنهاية ، ج ٥ ، ص ٢٠٩ ؛ ذخائر العقبى ، ص ١٦ ؛ فصول المهمه ، ص ٢٢ ؛ خصائص ، ص ٣٠ ، الصواعق المحرقه ، ص ١٤٧ » . در غايةالمرام ، ٣٩ حديث از عامه و٨٢ حديث از خاصه نقل شده است.

حديث ثقلين از احاديث مسلم وقطعى است كه به سندهاى بسيار وعبارت هاى مختلفى روايت شده وسنى وشيعه به صحتش اعتراف واتفاق دارند. از اين حديث وامثالش چند مطلب مهم استفاده مى شود : ١ - چنانچه قرآن تا قيامت در بين مردم باقى مى ماند عترت پيغمبر نيز تا قيامت باقى خواهند ماند ؛ يعنى هيچ زمانى از وجود امام ورهبر حقيقى خالى نمى گردد. ٢ - پيغمبر اسلام به وسيله اين دو امانت بزرگ تمام احتياجات علمى ودينى مسلمين را تأمين نموده واهل بيتش را به عنوان مرجع علم ودانش به مسلمين معرفى كرده اقوال واعمالشان را معتبر دانسته است. ٣ - قرآن واهل بيت نبايد از هم جدا شوند وهيچ مسلمانى حق ندارد از علوم اهل بيت اعراض كند وخودش را از تحت ارشاد وهدايت آنان بيرون نمايد. ٤ - مردم اگر از اهل بيت اطاعت كنند وبه اقول آنان تمسك جويند گمراه نمى شوند وهميشه حق در نزد آنهاست. ٥ - جميع علوم لازم واحتياجات دينى مردم در نزد اهل بيت موجود است وهر كس از آنها پيروى نمايد در ضلالت واقع نمى شود وبه سعادت حقيقى نائل مى گردد. يعنى اهل بيت از خطا واشتباه معصومند. وبه واسطه همين قرينه معلوم مى شود كه : مراد از اهل بيت وعترت ، تمام خويشان واولاد پيغمبر نيست بلكه افراد معينى مى باشند كه از جهت علوم دين كامل باشند وخطا وعصيان در ساحت وجودشان راه نداشته باشد تا صلاحيت رهبرى داشته باشند وآنها عبارتند از على بن ابى طالب ويازده فرزندش كه يكى پس از ديگرى به امامت منصوب شدند. چنانچه در روايات نيز به همين معنا تفسير شده است. از باب نمونه : ابن عباس مى گويد : به پيغمبر اكرم گفتم : خويشان تو كه دوست داشتن آنها واجب است كيانند ؟ فرمود : على وفاطمه وحسن وحسين ( ينابيع المودة ، ص ٣١١ ) جابر مى گويد پيغمبر فرمود : خدا ذريه هر پيغمبرى را در صلب خودش قرار داد ولى ذريه مرا در صلب على قرار داد. ( همان ، ص ٣١٨. )

حديث حق : ام سلمه مى گويد : از رسول خدا شنيدم كه مى فرمود : على با حق وقرآن مى باشد وحق وقرآن نيز با على خواهند بود واز هم جدا نمى شوند تا اين كه بر كوثر بر من وارد شوند.

در غاية المرام ، ص ٥٣٩ به اين مضمون چهارده حديث از عامه وده حديث از خاصه نقل شده است.

حديث منزلة : سعدبن وقاص مى گويد : رسول خدا به على فرمود : آيا راضى نيستى كه تو نسبت به من مانند هارون نسبت به موسى باشى جز اين كه بعد از من پيغمبرى نخواهد بود ؟

البداية والنهاية ، ج ٧ ، ص ٣٣٩ ؛ ذخائر العقبى ، ص ٦٣ ؛ فصول المهمه ، ص ٢١ ، كفاية الطالب گنجى شافعى ، ص ١٤٨ - ١٥٤ ؛ خصائص ، ص ١٩ - ٢٥ الصواعق المحرقه ، ص ١٧٧. در غاية المرام ، ص ١٠٩ ، صد حديث از عامه