البته اين بحث عقلى دامنه دراز وپرسش ها وپاسخ هاى بسيارى به دنبال خود دارد كه از گنجايش اين كتاب بيرون است واين مقدار از آن بحث در اين جا به عنوان اشاره گذاشته شد وبراى استقصاى بحث به كتب فلسفى اسلامى بايد مراجعه نمود.
مرگ از نظر اسلام
در عين اين كه نظر سطحى ، مرگ انسان را نابودى وى فرض مى كند وزندگى انسان را تنها همين زندگى چند روزه كه در ميان زايش ودرگذشت محدود مى باشد ، مى پندارد ، اسلام مرگ را انتقال انسان از يك مرحله زندگى به مرحله ديگرى تفسير مى نمايد. به نظر اسلام انسان زندگانى جاويدانى دارد كه پايانى براى آن نيست ومرگ كه جدايى روح از بدن مى باشد وى را وارد مرحله ديگرى از حيات مى كند كه كامروايى وناكامى در آن بر پايه نيكوكارى وبدكارى در مرحله زندگى پيش از مرگ استوار مى باشد.
پيغمبر اكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله مى فرمايد : « گمان مبريد كه با مردن نابود مى شويد بلكه از خانه اى به خانه ديگرى منتقل مى شويد » (١) .
برزخ
طبق آنچه از كتاب وسنت استفاده مى شود انسان در فاصله ميان مرگ ورستاخيز عمومى يك زندگانى محدود وموقتى دارد كه برزخ وواسطه ميان حيات دنيا وحيات آخرت است. (٢)
انسان پس از مرگ از جهت اعتقاداتى كه داشته واعمال نيك وبدى كه دراين دنيا
__________________
(١) بحارالانوار ، ج ٣ ، ص ١٦١ از اعتقادات صدوق
(٢) همان ، باب البرزخ
