خداى تعالى در كتاب خود مى فرمايد « پاكان از آن پاكان وناپاكان از آن ناپاكانند » .

ومى فرمايد : « زمين خوب نبات خود را خوب مى روياند وزمين بد جز محصول ناچيز نمى دهد » (١) .

از بيان گذشته روشن شد كه قرآن كريم ظاهر وباطن وباطنش نيز مراتب مختلفه دارد وحديث نيز كه مبين مضمون قرآن كريم است به همان حال خواهد بود.

تأويل قرآن

در صدر اسلام در ميان اكثريت تسنن معروف بود كه قرآن كريم را در جايى كه دليل باشد مى توان از ظاهرش صرف كرده به معناى خلاف ظاهر حمل كرد ومعمولاً معناى خلاف ظاهر ( تأويل ) ناميده مى شد وآنچه در قرآن كريم به نام « تأويل » ذكر شده به همين معنا تفسير مى گرديد.

در كتاب مذهبى جماعت وهم چنين در مناظره هاى مذاهب مختلفه كه به تحرير درآمده بسيار به چشم مى خورد كه در مسئله اى كه با اجماع علماى مذهب يا دليل ديگرى ثابت مى شود اگر با ظاهر آيه اى از آيات قرآنى مخالف باشد آيه را تأويل نموده به معناى خلاف ظاهر حمل مى كنند وگاهى دو طرف متخاصم براى دو قول متقابل با آيات قرآنى احتجاج مى نمايند وهر كدام از دو طرف آيه طرف ديگر را تأويل مى كند.

اين رويه كم وبيش به شيعه نيز سرايت نموده است ودر برخى از كتب كلامى شان ديده مى شود. ولى آنچه پس از تدبر كافى در آيات قرآنى واحاديث اهل بيت به دست مى آيد اين است كه قرآنى كريم در لهجه شيرين وبيان روشن ورساى خود هرگز شيوه لغز ومعما پيش نگرفته ومطلبى را جز با قالب لفظى خودش به مردم القاء نكرده

__________________

(١) اعراف ، آيه ٥٨

۲۱۲۱