خليفه سوم را فراموش كرده قتله خليفه را تعقيب نكرد.
پس از جنگ صفين ، « جنگ نهروان » درگرفت. در اين جنگ جمعى از مردم كه در ميان شان صحابى نيز يافت مى شد در اثر تحريكات معاويه در جنگ صفين به على عليه‌السلام شوريدند ودر بلاد اسلامى به آشوب گرى پرداخته هر جا از طرفداران على عليه‌السلام مى يافتند مى كشتند حتى شكم زنان آبستن را پاره كرده جنين ها را بيرون آورده سر مى بريدند. (١)
على عليه‌السلام اين غائله را نيز خوابانيد ولى پس از چندى در مسجد كوفه در سر نماز به دست برخى از اين خوارج شهيد شد.
بهره اى كه شيعه از خلافت پنج ساله على عليه‌السلام برداشت
على عليه‌السلام در خلافت چهارسال ونه ماهه خود اگر چه نتوانست اوضاع درهم ريخته اسلامى را كاملاً به حال اولى كه داشت برگرداند ولى از سه جهت عمده موفقيت حاصل كرد :
١. به واسطه سيرت عادله خود ، قيافه جذاب سيرت پيغمبر اكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله را به مردم - خاصه به نسل جديد - نشان داد ، وى در برابر شوكت كسرايى وقيصرى معاويه در زىِّ فقرا ومانند يكى از بينواترين مردم زندگى مى كرد ، وى هرگز دوستان وخويشاوندان وخاندان خود را بر ديگران مقدم نداشت وتوان گرى را به گدايى ونيرومندى را به ناتوانى ترجيح نداد.
٢. با آن همه گرفتارى هاى طاقت فرسا وسرگرم كننده ، ذخاير گران بهايى از معارف الهى وعلوم حقه اسلامى را ميان مردم به يادگار گذاشت.
مخالفين على عليه‌السلام مى گويند : وى مرد شجاعت بود نه مرد سياست ، زيرا او
__________________
(١) مروج الذهب ، ج ٢ ، ص ٤١٥
