اى كسانى كه ايمان آورده ايد نفس خود را دريابيد وقتى كه شما راه را يافتيد ديگران كه گمراه مى شوند به شما زيانى نخواهند رسانيد. (١)

خواهد فهميد كه يگانه شاهراهى كه هدايتى واقعى وكامل را در بردارد همان راه نفس اوست وراهنماى حقيقى وى كه خداى اوست او را موظف مى دارد كه خود را بشناسد وهمه راه ها را پشت سر انداخته راه نفس خود را در پيش گيرد وبه خداى خود از دريچه نفس خود نگاه كند كه مطلوب واقعى خود را نخواهد يافت.

واز اين روى پيغمبر اكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله مى فرمايد : « هركه خود را شناخت خدا را شناخت » . (٢)

ونيز مى فرمايد : « كسانى از شما خدا را بهتر مى شناسد كه خود را بهتر مى شناسد » . (٣)

واما برنامه سير وسلوك اين راه آيات قرآنى بسيارى است كه به ياد خدا امر مى كند مانند اين كه مى فرمايد : « مرا ياد كنيد تا شما را ياد كنم (٤) » . وغير آن واعمال صالحه اى است كه كتاب وسنت تفصيل داده اند ودر اختتام آن فرموده اند : « از پيغمبر خود پيروى كنيد » (٥) . وچگونه ممكن ومتصور است اسلام راهى را راه خدا تشخيص دهد مردم را به پيمودن آن توصيه نكند يا آن را بشناساند ولى از بيان برنامه آن غفلت كند يا اهمال ورزد وحال آن كه خداى متعال دركلام خود مى فرمايد :

ما قرآن را به سوى تو نازل كرديم در حالى كه بيان روشنى است نسبت به هر چيزى كه بدين ودنياى مردم ارتباط دارد. (٦)

__________________

(١) مائده ، آيه ١٠٥.

(٢) من عرف نفسه ، عرف ربه.

(٣) اعرفكم بنفسه ، اعرفكم بربه.

(٤) بقره ، آيه ١٥٢.

(٥) احزاب ، آيه ٢١.

(٦) نحل ، آيه ٨٩.

۲۱۲۱