فدايت شوم، خوانده ام. فرمود: مى‌دانى که اين شخص چه اندازه از علم الکتاب داشت؟ عرض کردم: شما بفرماييد. فرمود: باندازه قطره‌اى از درياى پهناور! سپس فرمود: آيا اين آيه را خوانده‌اى «قُلْ كَفى بِاللّهِ شَهِيداً بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتاب»؟ گفتم: آرى. فرمود: آن کسى که علم همه کتاب را دارد داناتر است يا کسى که بهره اندکى از علم الکتاب دارد؟ عرض کردم: آن کسى که علم همه کتاب را دارد. پس با اشاره به سينه مبارکش فرمود: به خدا قسم، علم همه کتاب نزد ماست، به خدا قسم علم همه کتاب نزد ماست(١). اينک به ذکر نمونه هاى ديگرى از روايات وارده در علوم اهل بيت (عليهم السلام) اشاره مى‌کنيم.

حضرت رضا(ع) در ضمن حديث مفصّلى درباره امامت فرمود: هنگامى که خداى متعال کسى را (بعنوان امام) براى مردم برمى گزيند به او سعه صدر، عطا مى‌کند و چشمه هاى حکمت را در دلش قرار مى‌دهد و علم را به وى الهام مى‌کند تا براى جواب از هيچ سؤالى در نماند و در تشخيص حق، سرگردان نشود، پس او معصوم و مورد تأييد و توفيق و تسديد الهى بوده از خطاها و لغزشها در امان خواهد بود. و خداى متعال، اين خصلتها را به او مى‌دهد تا حجت بر بندگان و شاهد بر آفريدگانش باشد. و اين، بخشش الهى است که به هر کس بخواهد مى‌دهد.

آنگاه اضافه فرمود: آيا مردم مى‌توانند چنين کسى را (بشناسند) و برگزينند؟! و آيا برگزيده ايشان داراى چنين صفاتى است(٢)؟!

و از حسن بن يحياى مدائنى نقل شده که از امام صادق(ع) پرسيدم: هنگامى که سؤالى از امام مى‌شود چگونه (و با چه علمى) جواب مى‌دهد؟ فرمود: گاهى به او الهام مى‌شود، و گاهى از فرشته مى‌شنود و گاهى هر دو(٣).

و در روايت ديگرى امام صادق(ع) فرمود: امامى که نداند چه مصيبتى به او مى‌رسد و کار او به کجا مى‌انجامد حجت خدا بر بندگانش نخواهد بود(٤).

و نيز چند روايت از آن حضرت نقل شده است که فرمود: هرگاه امام بخواهد چيزى را بداند

__________________

١. ر. ک: اصول کافى، ج ١، ص ٢٥٧ (ط دارالکتب الاسلامية).

٢. ر. ک: اصول کافى، ج ١، ص ١٩٨-٢٠٣.

٣. ر. ک: بحارالانوار، ج ٢٦، ص ٥٨.

٤. ر. ک: اصول کافى، ج ١، ص ٢٥٨.

۵۱۱۳