است و از فرزندان او قائم منتَظَر مى‌باشد. و هنگامى که ظهور کند زمين را پر از عدل و داد مى‌سازد چنانکه پر از ظلم و جور شده است(١).

غيبت و راز آن

از ويژگيهاى امام دوازدهم عجلّ اللّه فرجه الشريف که در روايات وارده از اهل بيت (عليهم السلام)، مورد تأکيد واقع شده غيبت آن حضرت است. و از جمله، عبدالعظيم حسنى از امام محمد تقى از پدرش اميرمؤمنان (عليهم السلام) نقل کرده است که فرمود: قائم ما غيبتى درازمدت دارد، و گويا شيعيان را مى‌بينيم که در زمان غيبت او همانند حيوان گرسنه‌اى که دنبال چراگاه مى‌گردد در جستجوى اويند ولى او را نمى‌يابند. آگاه باشيد که هر کس از ايشان که بر دينش ثابت بماند و در اثر طول غيبت امامش دچار قساوت قلب نگردد در روز قيامت با من در درجه من خواهد بود. سپس فرمود: هنگامى که قائم ما قيام مى‌کند بيعتى از هيچکس بر گردن او نخواهد بود (و هيچ حاکم ستمگرى تسلطى بر او نخواهد داشت) و بدين منظور، مخفيانه متولد مى‌شود و از چشم مردم، غايب مى‌گردد(٢).

و از امام سجاد از پدرش از اميرمؤمنان (عليهم السلام) روايت شده که فرمود: قائم ما دو غيبت دارد که يکى طولانى‌تر از ديگرى است، و تنها کسانى که يقين قوى و معرفت صحيح داشته باشند بر امامت او ثابت مى‌مانند(٣).

براى روشن شدن راز غيبت، بايد نظرى به سرگذشت ائمه اطهار (عليهم السلام) بيفکنيم.

چنانکه مى‌دانيم بعد از رسول خدا(ص) اکثريت مردم با ابوبکر و بعد با عمر و سپس با عثمان بيعت کردند، و در اواخر حکومت وى که نابسامانيهاى فراوانى در اثر تبعيضات ناروا پديد آمد دست به شورش زده او را به قتل رسانيدند و با اميرمؤمنان على(ع) بيعت کردند.

آن حضرت که خليفه منصوب از طرف خدا و رسول(ص) بود در طول حکومت خلفاء سه گانه براى رعايت مصالح جامعه نوبنياد اسلامى دم فروبست و جز از سر اتمام حجت،

__________________

١. ر. ک: ينابيع المودة، ص ٤٩٤.

٢. ر. ک: منتخب الاثر، ص ٢٥٥.

٣. ر. ک: منتخب الاثر، ص ٢٥١.

۵۱۱۳