مقدّمه
از قرآن کريم استفاده مى‌شود که برپايى جهان آخرت، تنها به زنده شدن مجدّد انسانها نيست بلکه اساساً نظام اين جهان، دگرگون مى‌شود و جهان ديگرى با ويژگيهاى ديگرى برپا مى‌گردد، جهانى که براى ما قابل پيش بينى نيست و طبعاً شناخت دقيقى هم از ويژگيهاى آن نمى‌توانيم داشته باشيم. و آنگاه همه انسانها از آغاز تا پايان خلقت با هم، زنده مى‌شوند و به نتايج اعمالشان مى‌رسند و جاودانه در نعمت يا عذاب مى‌مانند.
و چون آيات مربوط به اين بحث، فراوان است و بررسى آنها به درازا مى‌کشد از اينرو، تنها به ذکر فشرده مضامين آنها بسنده مى‌کنيم.
وضع زمين و درياها و کوهها
در زمين زلزله عظيمى پديد مى‌آيد(١) و آنچه در اندرون آن است بيرون مى‌ريزد(٢) و اجزاى آن، متلاشى مى‌گردد(٣)، ودرياها شکافته مى‌شوند(٤)، و کوهها به حرکت در مى‌آيند(٥) و در هم کوبيده مى‌شوند(٦) و مانند تلّ شنى مى‌گردند(٧) و سپس به صورت پشم حلّاجى شده
__________________
١. زلزال / ١، حج / ١، واقعه / ٤، مزمل / ١٤.
٢. زلزال / ٢، انشقاق / ٤.
٣. الحاقّه / ١٤، فجر / ٢.
٤. تکوير / ٦، انفطار / ٣.
٥. کهف / ٤٧، نحل / ٨٨، طور / ١٠، تکوير / ٢.
٦. الحاقّه / ٤، واقعه / ٥.
٧. مزمل / ١٤.
