منافع و معيارهاى دنيوى و شيطانى بوده تبديل به دشمنى مى‌گردد(١)، و حسرت و پشيمانى از تقصيرهاى گذشته، دلها را فرا مى‌گيرد(٢).
محکمه عدل الهى
آنگاه عدل الهى، تشکيل مى‌شود و اعمال همه بندگان، حاضر مى‌گردد(٣) و نامه هاى اعمال، توزيع مى‌شود(٤) و انتساب هر کارى به فاعل آن، چنان آشکار است که ديگر نيازى نيست که از کسى بپرسند چه کرده اى(٥)؟
در اين دادگاه، فرشتگان و پيامبران و برگزيدگان خدا به عنوان شهود و حضور دارند(٦) و حتّى دست و پا و پوست بدنها گواهى مى‌دهد(٧) و حساب همه مردم به دقّت، رسيدگى و با ميزان الهى، سنجيده مى‌شود(٨) و براساس عدل و قسط درباره ايشان داورى مى‌گردد(٩)، و هرکس نتيجه سعى و کوشش خود را مى‌يابد(١٠)، و به نيکوکاران، ده برابر پاداش داده مى‌شود(١١)، و هيچ کس بار ديگرى را نمى‌کشد(١٢)، اما کسانى که ديگران را گمراه کرده‌اند علاوه بر گناهان خودشان، معادل گناهان گمراه شدگان را نيز بر دوش مى‌کشند(١٣). (بدون اينکه از گناهان آنان
__________________
١. زخرف / ٦٧.
٢. انعام / ٣١، مريم / ٣٩، يونس / ٥٤.
٣. آل عمران / ٣٠، تکوير / ١٤، اسراء ٤٩.
٤. اسراء / ١٣-١٤، ٧١، الحاقّه / ١٩، ٢٥، انشقاق / ٧، ١٠.
٥. الرحمن / ٣٩.
٦. زمر / ٦٩، بقره / ١٤٣، آل عمران / ١٤٠، نساء / ٤١، ٦٩، هود / ١٨، حج / ٧٨، ق / ٢١، نحل / ٨٤، ٨٩.
٧. نور / ٢٤، يس / ٦٥، فصّلت / ٢٠-٢١.
٨. اعراف / ٨، ٩، انبياء / ٤٧، مؤمنون / ١٠٢-١٠٣، قارعه / ٦-٨.
٩. يونس / ٥٤، ٩٣، جاثيه / ١٧، نحل / ٧٨، زمر / ٦٩، ٧٥.
١٠. النجم / ٤٠-٤١، بقره / ٢٨١، ٢٨٦، آل عمران / ٢٥ ،١٦١، انعام / ٧٠، هود / ١١١، ابراهيم / ٥١، طه / ١٥، غافر / ١٧، جاثيه / ٢٢، طور / ٢١، مدثّر / ٣٨، يس / ٥٤، زمر / ٢٤.
١١. انعام / ١٦٠ .
١٢. النجم / ٣٩، انعام / ١٤٦، فاطر / ١٨، زمر / ٧.
١٣. نحل / ٢٥، عنکبوت / ١٣، ضمناً از اينجا مى‌توان حدس زد که کسانى هم که موجب هدايت ديگران شده‌اند ثواب مضاعف خواهند داشت چنانکه صريحاً در روايات آمده است.
