آيات متعدّدى با تعبير «ابقى»(١) بودن آخرت و «قليل» بودن دنيا(٢)، خاطر نشان شده، و در آيات ديگرى با تشبيه زندگى دنيا به گياهى که تنها چند روزى سبز و خرم است و سپس به زردى و پژمردگى مىگرايد و سرانجام، خشک و نابود مىشود(٣) مورد تأکيد قرار گرفته است، و در آيهاى بطور کلّى مىفرمايد: آنچه نزد خداى متعال است باقى مىماند(٤).
تفکيک نعمت از عذاب در آخرت
تفاوت اساسى ديگر بين زندگى دنيا و زندگى آخرت اين است که خوشيهاى دنيا و زندگى دنيا آميخته با رنج و زحمت است و چنان نيست که دستهاى مردم هميشه و از هر جهت متنعم و شاد و آسوده، و دسته ديگرى همواره معذّب و غمگين و ناراحت باشند بلکه همه مردم کمابيش از لذّتها و شاديها و آسايشهايى برخوردارند و نيز رنجها و غمها و نگرانيهايى دارند. ولى جهان ديگر، داراى دو بخش مجزّى (بهشت و دوزخ) است و در يک بخش، اثرى از عذاب و رنج و ترس و اندوه نيست و در بخش ديگر جز آتش و درد و حسرت و اندوه يافت نمىشود و طبعاً لذّتها و رنجهاى دنيوى خواهد بود.
اين مقايسه نيز در قرآن کريم انجام گرفته و برترى نعمتهاى اخروى و جوار و قرب الهى بر نعمتهاى دنيا مورد تأکيد واقع شده(٥)، چنانکه سختتر بودن عذاب آخرت از رنجها و مصيبتهاى دنيا خاطر نشان شده است(٦).
اصالت آخرت
فرق مهم ديگر بين دنيا و آخرت اين است که زندگى دنيا، مقدّمه آخرت و وسيلهاى براى
__________________
١. کهف / ٤٦، مريم / ٧٦، طه / ٧٣، ١٣١، قصص / ٦٠، شورى / ٣٦، غافر / ٣٩، اعلى / ١٧.
٢. آل عمران / ١٩٧، نساء / ٧٧، توبه / ٣٨، نحل / ١١٧.
٣. يونس / ٢٤، کهف / ٤٥-٤٦، حديد / ٢٠.
٤. نحل / ٩٦.
٥. آل عمران / ١٥، نساء / ٧٧، انعام / ٣٢، اعراف / ٣٢، يوسف / ١٠٩، نحل / ٣٠، کهف / ٤٦، مريم / ٧٦، طه / ٧٣، ١٣١، قصص / ٦٠، شورى / ٣٦، اعمى / ١٧.
٦. رعد / ٣٤، طه / ١٢٧، سجده / ٢١، زمر / ٢٦، فصّلت / ١٦، قلم / ٣٣، غاشيه / ٢٤.