که موجب خارج شدن بقيه آيات از حالت اعجاز نباشد احتياج به دليل ديگرى دارد.

کم نشدن چيزى از قرآن

بزرگان علماء اسلام از شيعه و سنّى، تصريح و تأکيد کرده‌اند به اينکه: همانگونه که چيزى بر قرآن کريم، افزوده نشده چيزى هم از آن کم نشده است. و براى اين مطلب، دلايل فراوانى آورده اند. ولى متأسفانه در اثر نقل پاره‌اى روايات مجعول در کتب حديث فريقين، و برداشت نادرست از برخى روايات معتبر(١) بعضى احتمال داده‌اند و يا حتى تأييد کرده‌اند که آياتى از قرآن کريم، حذف شده است.

اما علاوه بر وجود قرائن قطعى تاريخى بر مصونيّت قرآن کريم از هرگونه تحريفى خواه به زياد کردن باشد و خواه به حذف کردن و علاوه بر اينکه حذفى که موجب بهم خوردن نظم اعجازآميز آن باشد بوسيله دليل اعجاز، نفى مى‌شود مى‌توان مصونيّت از حدف آيه يا سوره مستقل را از خود قرآن کريم، استفاده کرد.

يعنى بعد از آنکه ثابت شد که همه قرآن موجود، کلام خداست و چيزى بر آن، افزوده نشده، مفاد آيات آن بعنوان محکمترين دلايل نقلى و تعبّدى، حجت مى‌شود. و يکى از مطالبى که از آيات کريمه قرآن بدست مى‌آيد همين است که خداى متعال، مصونيّت اين کتاب را از هرگونه تحريفى ضمانت کرده است برخلاف ساير کتب آسمانى که نگهدارى آنها بعهده مردم گذاشته شده بود(٢).

اين مطلب از آيه (٩) از سوره حجر، استفاده مى‌شود که مى‌فرمايد: «إِنّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَ إِنّا لَهُ لَحافِظُونَ».

اين آيه شريفه از دو جمله، تشکيل يافته است: در جمله اول «إِنّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْر» بر اين مطلب، تأکيد شده که قرآن کريم از طرف خداى متعال، نازل شده و در هنگام نزول، هيچگونه تصرفى

__________________

١. مانند رواياتى که در مقام تفسير آيات و ذکر بعضى از مصاديق آنها، يا در مقام ابطال تفسيرهاى غلط و تحريفهاى معنوى است و از آنها چنين برداشت شده که دلالت بر حذف کلمات يا عباراتى از قرآن کريم دارد.

٢. چنانکه در آيه (٤٤) از سوره مائده درباره علماء يهود و نصارى مى‌فرمايد: «بِمَا اسْتُحْفِظُوا مِنْ كِتابِ اللّهِ وَ كانُوا عَلَيْهِ شُهَداء».

۵۱۱۳