مقدّمه

دانستيم که ما با دانش محدودى که داريم نمى‌توانيم به کنْه آخرت و مطلق عالم غيب، پى ببريم و بايد تنها به يک سلسله شناختهاى کلّى که از براهين عقلى به دست مى‌آيد و اوصافى که به وسيله وحى، معرّفى شده است، بسنده کنيم. در درس گذشته، به پاره‌اى از ويژگيهاى کلّى آخرت که نتيجه براهين عقلى بوده اشاره کرديم، و اينک به ذکر اوصافى که از قرآن کريم به دست مى‌آيد مى‌پردازيم.

البته ممکن است بعضى از الفاظ که در وصف عالم آخرت به کار مى‌رود الفاظ متشابهى باشد و تصوّرى که از شنيدن آنها به ذهن ما مى‌آيد، دقيقاً مطابق با مصداق واقعى نباشد، و اين، نه به خاطر قصور بيان است بلکه به خاطر قصور فهم ماست و گرنه، ترديدى نيست که با توجه به ساختار ذهنى ما بهترين الفاظى که مى‌تواند نمايشگرِ آن حقايق باشد همان است که قرآن کريم، انتخاب کرده است.

و چون بيانات قرآن شامل مقدّمات آخرت نيز مى‌شود از اينرو، سخن را از مرگ انسان، آغاز مى‌کنيم.

همه انسانها خواهند مُرد

قرآن مجيد تأکيد مى‌فرمايد که همه انسانها (بلکه همه جانداران) خواهند مرد و در اين عالم، هيچ کس جاودانه نخواهد زيست:

۵۱۱۳