درس دهم :

لغزشگاه های قلم (٤)

٢٨ ـ میان اجزای فعل فاصله نیندازیم

لازم است که همواره اجزای فعل در کنار یکدیگر بنشینند ومیان آنها فاصله نیفتد. گاه دیده می شود که در فعل مستقبل ، این اصل رعایت نمی شود ومیان جزء معین وجزء اصلی آن فاصله می افتد.

مثال :

عبرت های عاشورا جهان را خواهند نور بخشید.

شکل صحیح جمله :

عبرت های عاشورا جهان را نور خواهند بخشید.

همچنین در فعل های مرکّب که دارای جزء معین نیستند ، باید پیوستگی میان اجزا حفظ شود. در دو جمله زیر ، فعل های مرکّب عبارتند از : «اوج می گیرد» و «صرف می کند». در جمله یکم ، «بسیار» قیدِ فعل است ودر جمله دوم ، «انسان ها» متمِّم فعل است؛ پس مناسب است که این دو کلمه بیرون از فعل قرار گیرند ومیان اجزای فعل فاصله نیندازند :

* در سال ١٩٣١ ، گاندی اوجِ بسیار می گیرد.

صحیح :

در سال ١٩٣١ ، گاندی بسیار اوج می گیرد.

* معلّم زندگی اش را صرفِ انسان ها می کند.

صحیح :

معلّم زندگی اش را برای انسان ها صرف می کند. در جمله زیر هم فعل مرکّب عبارت است از «سعی نکرده است». «لازم» صفت است و «فهمیدن مطالب کتاب» متمِّم. حرف نشانه هم زاید است ، زیرا مفعولی وجود ندارد :

خواننده سعی لازم را در فهمیدن مطالب کتاب نکرده است. (١)

__________________

١ ـ شیوه های داستان نویسی / ٩.