درس سى ودوم

مقاله نویسی (*)

آشنایی با فنّ مقاله نویسی یکی از ضرورت های نویسندگی است. به ویژه پس از مشروطیت ، این گونه از نگارش در زبان فارسی گسترش یافت وامروز یکی از پایه های کار قلمی به شمار می رود. تقریباً هر نویسنده ای ، گاه در پی سفارش وگاه به صورت خودجوش ، به مقاله نویسی رو می آورد ، مخصوصاً که امروز اساس کار مطبوعات ، مقاله نگاری است.

در این درس ، با برخی نکات مهم درباره مقاله نویسی آشنا می شویم.

یک. مقاله چیست؟

دائره المعارف بریتانیکا نوشته است :

مقاله انشایی است که حجمی متوسّط دارد ودر باره موضوعی معین بحث می کند. نویسنده باید حدود موضوع را رعایت کند وبا رسایی وروشنی آن را توضیح دهد.

در بیان کوتاه ، مقاله (٢) نوشته ای است که درباره موضوعی خاص با حجمی متوسّط نوشته می شود. مقاله معمولا در روزنامه وگاهنامه ، وگاه در کتاب جای می گیرد. به مجموعه گفتارهای صوفیان در مجالس خود نیز مقاله می گفته اند ، همانند مقالات شمس تبریزی.

در جهان امروز ، مقاله عرصه ای گسترده دارد وموضوعات گوناگون را در بر می گیرد.

مقاله با رساله (٣) وپایان نامه (٤) تفاوت دارد نخست آنکه نمایانگر تجربه ودیدگاه شخصی مقاله نویس است؛ دوم آن که لزوماً جامع وکامل نیست ودیدی فراگیر وهمه جانبه ندارد؛ وسوم آن که بیش تر مخاطبان آن ، همگان هستند ، نه نخبگان؛ واز همین رو ، این نوع نوشته ها چندان فنّی نیستند ، مگر آن که به منظور چاپ وانتشار در نشریه های تخصّصی پدید آمده باشند.

__________________

١ ـ منابع اصلی) نادر وزین پور : بر سمند سخن / ١٨٦ ٢٠٢؛ مهدی ماحوزی : برگزیده نظم ونثر فارسی / ٣٤٠ ٣٥٥.

٢ ـ essay.

٣ ـ treatise.

٤ ـ dissertation.

۳۹۱۱