اقسام قید از لحاظ معنی وکارکرد
یک. زمان : امروز ـ در آن هنگام.
دو. مکان : این جا ـ در خیابانی که روبه روی خانه ما است.
سه. مقدار : یک کیلو ـ بسیار.
چهار. حالت : آهسته ـ در حالی که اشک می ریختیم.
پنج. نفی : هرگز ـ اصلا ـ هیچ ـ نه.
شش. استثنا : مگر ـ جز ـ وگرنه ـ غیر.
هفت. تأکید : آری ـ بی گمان ـ بلکه ـ راستی ـ ناچار ـ هرآینه ـ بی چون وچرا.
هشت. استفهام : برای چه ـ آیا ـ چون ـ کی ـ چرا ـ چطور ـ چگونه.
نه. ترتیب : دسته دسته ـ پیاپی ـ دمادم ـ سرانجام.
ده. تکرار : دوباره ـ دیگر بار ـ باز.
شش. حرف
حرف کلمه ای است که معنی مستقلّی ندارد ، امّا هنگامی که با کلمات دیگر به کار رود ، مفهومی ، از قبیل نسبت یا اضافه یا ربط ، پدید می آوَرَد.
اقسام حرف از لحاظ کارکرد
یک. حرف ربط = حرفی که میان کلمات یا گروه کلمات پیوند ایجاد می کند :
این قرآن ، آخرین کتاب آسمانی است که سعادت همه انسان ها را متضمّن است. (١)
دو. حرف اضافه = حرفی که میان کلمات یا گروه کلمات وابستگی ونسبتی برقرار می سازد :
دیگر با شهدا ومعراج شهدا مأنوس شده ام. (٢)
سه. حرف نشانه = حرفی که نشان می دهد کلمه دارای چه نقشی است. حرف نشانه مشهور عبارت است از «را» که نشان می دهد کلمه قبل از آن ، مفعول است.
شَط ، صالح را در آغوش می گیرد. (٣)
__________________
١ ـ سرود اقبال / ٤٢.
٢ ـ کنار رود خین / ٦٢.
٣ ـ نخل های بی سر / ٢٠٧. ٦٠