راههاى اثبات نبوّت
سومين مسأله بنيادى در بخش نبوّت اين است که صدق ادعاى پيامبران راستين و کذب مدعيان دروغين را چگونه مىتوان براى ديگران اثبات کرد؟
بدون شک اگر فردى تبهکار و آلوده به گناهانى باشد که عقل هم زشتى آنها را درک مىکند چنين کسى قابل اعتماد و تصديق نخواهد بود و با توجه به شرط عصمت در پيامبران مىتوان کذب ادعاى وى را اثبات کرد مخصوصاً اگر دعوت به امورى کند که مخالف عقل و فطرت انسان باشد يا در سخنانش تناقضاتى يافت شود.
از سوى ديگر، ممکن است حسن سوابق فرد بگونهاى باشد که افراد بى غرض، اطمينان به صدق وى پيدا کنند بويژه اگر عقل هم به صحّت محتواى دعوت او گواهى دهد. نيز ممکن است پيامبرى کسى با پيشگويى و معرفى پيامبر ديگر، ثابت شود بطورى که براى افراد حقيقت جو، جاى شک و شبههاى باقى نمىماند.
اما در صورتى که مردمى قرائن اطمينان بخشى در دست نداشتند و بشارت و تأييدى هم از ديگر پيامبران به ايشان نرسيده بود طبعاً نياز به راه ديگرى براى اثبات نبوّت خواهند داشت. و خداى متعال بر حسب حکمت بالغهاش اين راه را گشوده و معجزاتى به پيامبران داده است که نشانه هايى بر صدق ادّعاى ايشان باشد و از اينروى، آنها را «آيات»(١) (= نشانه ها) ناميده
__________________
١. واژه «آيات» کاربردهايى نيز دارد که از جمله آنها نشانه هاى علم و قدرت و حکمت الهى در پديده هاى هستى است خواه عادى و خواه غيرعادى.