«كُلُّ مَنْ عَلَيْها فان»(١).
هر کس روى زمين هست فانى مىشود.
«كُلُّ نَفْس ذائِقَةُ الْمَوْت»(٢).
هر کسى مرگ را خواهد چشيد.
و خطاب به پيامبر اکرم (ص) مىفرمايد:
«إِنَّكَ مَيِّتٌ وَ إِنَّهُمْ مَيِّتُونَ»(٣).
تحقيقاً تو خواهى مُرد و ايشان (هم) خواهند مُرد.
«وَ ما جَعَلْنا لِبَشَر مِنْ قَبْلِكَ الْخُلْدَ أَ فَإِنْ مِتَّ فَهُمُ الْخالِدُونَ»(٤).
پيش از تو براى هيچ انسانى، جاودانگى قرار نداديم، پس آيا در صورتى که تو مُردى ايشان جاودان خواهند بود؟!
بنابراين مىتوان مردن را يک قانون کلّى و استثناءناپذير براى همه جاندارانِ جهان دانست.
گيرنده جانها
قرآن کريم از يک سو، گرفتن جان را به خداى متعال، نسبت مىدهد در آنجا که مىفرمايد:
«اللّهُ يَتَوَفَّى الْأَنْفُسَ حِينَ مَوْتِها»(٥).
خدا جانها را هنگام مرگشان مىگيرد.
و از سوى ديگر، ملک الموت را مأمور قبض روح، معرفى مىکند.
«قُلْ يَتَوَفّاكُمْ مَلَكُ الْمَوْتِ الَّذِي وُكِّلَ بِكُمْ»(٦).
بگو شما را فرشته مرگ که بر شما گمارده شده است مىگيرد.
و در جاى ديگر، گرفتن جان را به فرشتگان و فرستادگان خدا اِستناد مىدهد.
«حَتّى إِذا جاءَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنا»(٧).
__________________
١. سوره الرحمن، آيه ٢٦.
٢. سوره آل عمران: آيه ١٨٥، سوره انبياء: آيه ٣٥.
٣. سوره زمر، آيه ٣٠.
٤. سوره انبياء، آيه ٣٤.
٥. سوره زمر، آيه ٤٢.
٦. سوره سجده، آيه ١١.
٧. سوره انعام، آيه ٦١.