درس شرح تجرید الاعتقاد (کشف المراد)

عدم تکلیف از جانب خداوند متعال مساوی با صدور فعل قبیح از جانب پروردگار است- شرائطی که به اصل تکلیف بازمی گردد- شرائطی که به مکلِّف (شارع) مربوط می شود- شرائطی که مکلَّف باید دارا باشد.

علت تأخیر بیان شرائط تکلیف از مباحث دیگر- تکلیف باید در مرحله ای به پایان رسد- مکلف بودن کافر و دلیل آن - در معرض منافع قرار گرفتن کافر با وجود تکلیف- اشکالات بر مکلف بودن کافر و پاسخ اشکالات

پیشینه تاریخی قاعده لطف- تعریف قاعده لطف- شروط قاعده لطف- اقسام لطف (لطف مقرب و لطف محصل)- عدم لطف بودن اصل تکلیف و علت آن- استدلال عدلیه بر وجوب لطف- مصادیق لطف

چهار اشکال اشاعره بر وجوب لطف- پاسخ به اشکالات اشاعره- دلیل قرآنی بر وجوب لطف- اشکال اشاعره بر استدلال قرآنی عدلیه- پاسخ عدلیه بر اشاعره

احکام و شروط لطف (پنج شرط لطف)- وجود مناسبت میان لطف و ملطوف فیه- نرسیدن به حد الجاء- علم مکلف به لطف- واجب شدن لطف- وجود تخییر در الطاف- خالی بودن وجه قبح از لطف

نکات پایانی و جمع بندی قاعده لطف - مسأله شرور- مقدمات سه گانه مسأله شرور- علت بیان این مسئله پس از قاعده لطف- اختلاف فِرَق در حسن و قبح آلام- استدلال قائلین به حسن آلام- تبیین موارد ألم ابتدایی و حسن بودن آن ها- وجود نفع در آلام، شرط لازم است اما شرط کافی نیست.

عقاب، مقابل آلام محسوب می شود- لزوم وجود لطف و عوض برای حسن شدن آلام- اولیت صدور نعمت و لذت بر آلام در تزاحم میان آن دو- داوری میان دو اندیشه خواجه و ابوهاشم در اولیت صدور نعمت بر آلام- عدم اختیار متألم در پذیرش ألم

نکات پایانی مسأله ألم- معنای عوض - مصادیق شرور که نیازمند عوض هستند (انزال آلام، تفویت منافع، انزال غموم، امر یا اباحه در ایجاد ضرر بر دیگری، تمکین فاعل غیر مختار بر ایجاد ضرر برای دیگری)

آراء در مورد پنجم از موارد لزوم وجود عوض- استدلا گروه های مختلف در این خصوص و پاسخ به آن ها- تفاوت در مورد اخیر (فاعل غیر مختار و مواردی که فاعل مختار وجود دارد)- مسأله انتصاف- تفاوت انتصاف و عوض- انظار و استدلال در وجه وجوب انتصاف

ظالم باید تمکن از پرداخت عوض داشته باشد- امکان وجود عوض در دنیا و آخرت- امکان دوام و انقطاع در عوض- ویژگی نخست عوض، "عدم لزوم دوام در عوض"- بیان رأی مصنف- استدلال مصنف در امکان انقطاع عوض- استدلال های ابوعلی در لزوم دوام عوض- پاسخ مصنف به استدلال های ابوعلی جبائی

ویژگی دوم عوض: عدم لزوم علمِ صاحب حق به عوض- حکم سوم عوض: عدم لزوم تعیین جنس عوض در نظر متألم- حکم چهارم: عدم صحت اسقاط عوض- آراء مختلف در اسقطا عوض- مخالفت شارح با مصنف در این مسئله- حکم پنجم: لزوم اضعاف مضاعف در عوضی که خداوند می دهد، برخلاف عوضی که بر عهده انسان است

آجال یکی از مصادیق عوض است- انظار مختلف در تعدد یا وحدت أجل- أجل مصداق لطف برای دیگری است- تبیین نظر قرآن و روایات در مورد تعدد أجل و نقد نظر خواجه در این حوزه