جواب دهم از اخبار توقف: این جواب از مرحوم نراقی است:
صغری: اخبار توقف و اخبار برائت، عام و خاص هستند.
توضیح: اخبار توقف دلالت دارند در اینکه بر کلیه شبهات، توقف و احتیاط واجب است، اعم از اینکه تحریمیه باشد یا وجوبیه باشد و اعم از اینکه شبهه اعتقادی باشد یا غیر اعتقادی، ولی اخبار برائت دلالت دارند بر اینکه در شبهه تحریمیه حکمیه، حکم اباحه است، بنابراین اخبار توقف عام و اخبار برائت خاص میشوند. مثل اکرم العلماء و لا تکرم الفساق منهم.
کبری: قانون در عام و خاص، تخصیص است. یعنی خاص عام را تخصیص میزند، مثلا لا تکرم الفساق منهم، اکرم العلماء را تخصیص میزند و میگوید مقصود از علماء، علماء غیر فاسق است.
نتیجه: پس اخبار توقف، و اخبار برائت قانون در آن تخصیص است، یعنی اخبار برائت، اخبار توقف را تخصیص میزند و میگوید اخبار توقف درباره شبهه غیرتحریمیه است، بنابراین در شبهه تحریمیه حکمیه، حکم برائت است ولی در سایر شبهات حکم احتیاط است.
ایشان میخواهد بگوید اخبار توقف شامل بحث ما نمیشود.
رد جواب دهم: مرحوم شیخ میفرمایند این جواب به دو دلیل باطل است:
دلیل اول: اخبار برائت دو دسته هستند:
دسته اول: برخی از اخبار برائت تعلیقی هستند مثل حدیث رفع، اخبار توقف بر این دسته از اخبار، ورود یا حکومت دارد ولذا بعد از آمدن اخبار توقف جایی برای این دسته از اخبار باقی نمیماند تا گفته شود نسبت بین این دو دسته از اخبار، نسبت عموم و خصوص است.
دسته دوم: بعضی از اخبار برائت تنجیزی هستند، یعنی دلالت دارند بر اینکه در شبهه، احتیاط واجب نیست. مثل کل شیء مطلق حتی یرد فیه نهی.
این دسته از اخبار برائت، خاص و اخبار توقف عام هستند. چون این دسته از اخبار دلالت دارند بر اینکه در شبهه تحریمیه احتیاط واجب نیست ولی اخبار توقف دلالت دارند بر اینکه در کلیه شبهات احتیاط واجب است، با اینکه نسبت بین این دسته و اخبار توقف، عام و خاص است، مع هذا در شبهه تحریمیه حکمیه فقط اخبار توقف جاری میشود. چون اخبار توقف شامل شبهه تحریمیه حکمیه تعارض نصین میشود و به اجماع مرکب باید بگوئید شامل کلیه شبهات تحریمیه میشود.
فتامل: شما میگوئید اجماع مرکب داریم، حدیث کل شیء شامل دو قسم شد و با توجه به اجماع مرکب میگوئیم در تعارض نصین هم این جاری میشود.
دلیل دوم: بین اخبار برائت و اخبار توقف، نسبت عموم و خصوص وجود ندارد، بلکه این اخبار متباینان هستند. چون:
صغری: کلیه شبهاتی که اخبار توقف شامل آنها میشود، شبهه تحریمیه است.
کبری: و شبهه تحریمیه مشمول اخبار برائت است.
نتیجه: کلیه شبهاتی که اخبار توقف شامل آنها میشود، مشمول اخبار برائت است. یعنی بین اخبار توقف و اخبار برائت نسبت تباین است.
اخبار توقف شامل شبهات تحریمیه میشود و شبهات وجوبیه را اخبار برائت در ظاهر شامل نمیشود اما مثلا من شک دارد که حکم کردن به وجوب دعا در موقع دیدن ماه، واجب است یا حرام است، و این شبهه تحریمیه میشود و کل شبهاتی که اخبار توقف در آن جاری است، اخبار برائت هم در آن جاری است. پس نسبت تباین است.