جلسه قبل کارهایی حرامی را ذکر کردیم که از آن استفاده می‌شود که هر کاری باعث تهییج قوه شهویه انسان شود، حرام است و تشبیب هم این است. همچنین بعضی از کارهای مکروه را ذکر کردیم که از آن استفاده می‌شود تشبیب حرام است.

حال این کارهای حرام و مکروهی که از آنها استفاده می‌شود تشبیب حرام است، بیشتر از مواردی است که جلسه قبل ذکر شد. مثل کراهت صحبت کردن بیشتر از ۵ جمله با نا محرم.

إلى غير ذلك (محرمات و مکروهات مذکوره) من المحرَّمات والمكروهات التي يعلم منها (محرمات و مکروهات) حرمة ذكر المرأة المعيّنة (برای متکلم) المحترمة (تشبیب) بما (متعلق به ذکر است - عبارتی که) يهيّج الشهوة عليها (زن)، خصوصاً ذات البعل (دارای شوهر) التي لم يرض الشارع بتعريضها (ذات البعل) للنكاح بقول (متعلق به تعریض است): «رُبّ راغب فيك».

مردی به خواستگاری زنی رفته است ولی عقد انجام نشده است، آیا این مرد نزد خود این زن، می‌تواند خودش را با شعر تشبیب کند یا خیر؟

یا یک زنی است که مردی قصد ازدواج قطعی با او دارد اما هنوز خواستگاری نرفته است، آیا با شعر می‌تواند تشبیب کند؟

شیخ انصاری می‌فرمایند معلوم نیست این دو تشبیب حرام باشد. چون بعضی از ادله در اینجا جاری نیست چون نزد خودش است. مثلا هتک حرمت نیست یا ایذاء نیست.

اما بعد می‌گویند که مسئله خالی از اشتباه و اشکال نیست. چون امکان دارد لغو باشد.

نعم (استدراک از حرمتِ تشبیبِ مطلق زن)، لو قيل بعدم حرمة التشبيب بالمخطوبة (زنی که خواستگاری شده است، نزد همان زن) قبل العقد بل (عطف بر المخطوبه است) مطلق مَن يراد تزويجها («من») لم يكن بعيداً؛ لعدم جريان أكثرَ ما (ادله‌ای) ذكر فيها (متعلق به عدم جریان است- ضمیر به «من» بر می‌گردد). والمسألة (تشبیب زنی که قصد ازدواج با او است) غير صافية عن الاشتباه والإشكال (چون بعضی از ادله شامل این تشبیب می‌شود - من جهة الاشتباه فی مدرک اصل الحکم).

بعضی از فقهاء فرمودند تشبیب به زوجه نزد زن خودش یا مادرش و امثال آن اشکال ندارد، اما شیخ طوسی در مبسوط گفته کراهت دارد.

ثم إنّ المحكي عن المبسوط وجماعة: جواز التشبيب (نزد زن یا نزد اشخاصی که قطعا فاسق نیستند) بالحليلة (زوجه محلله)، بزيادة الكراهة عن المبسوط.

تشبیب به زن:

الف: یا سامع است که دو صورت دارد:

صورت اول: یک زن مبهمه را در ذهن آورده که تشبیب می‌کند.

صورت دوم: یک زن مشخصه را در ذهن آورده است که تشبیه می‌کند:

حالت اول: سامع آن را می‌شناسد.

حالت دوم: سامع آن را نمی‌شناسد.

ب: سامع نیست.

حال اگر مبهمه باشد، ظاهر همه علماء این است که تشبیب جایز است. اما اگر برای متکلم مشخص است اما سامع نمی‌شناسد، در این تشبیب اشکال است.

محقق کرکی گفته است که تشبیب در صورت علم اجمالی حرام است.

اشکال به محقق کرکی: این حرف اشکال دارد چون ادله متقدمه برای حرمت تشبیب، چند چیز بود که بعضی در اینجا جاری است و بعضی جاری نیست.

و اگر سامعی نبود، باز هم این اشکال جاری است.

وظاهر الكلّ (همه فقهاء) جواز التشبيب بالمرأة المبهمة (نزد متکلم)، بأن يتخيّل (مشبِّب) امرأة ويتشبّب بها (زن)، وأما المعروفة عند القائل دون السامع (سامع علم تفصیلی ندارد) سواء علم السامع إجمالاً بقصد معينة أم لا ففيه إشكال (من جهة اصل مدرک حرمة التشبیب).

وفي جامع المقاصد كما عن الحواشي (حواشی شهید بر ارشاد علامه) الحرمة في الصورة الأُولى (علم اجمالی).

وفيه إشكال، من جهة اختلاف الوجوه المتقدمة للتحريم، وكذا (همچنین اشکال است) إذا لم يكن هنا سامع.