نشدن ، محلّ حوادث نبودن ، رؤيت بصرى نداشتن ، شريك نداشتن ، از معانى واحوال بدور بودن. فصل چهارم در عدل است كه در اين فصل اختيار بشر واستحاله قبح بر خداوند ولطف او را باثبات مى رساند. فصل پنجم در نبوّت است ودر اين فصل پس از تعريف پيغبر باثبات نبوّت پيغمبر ، (ص) ووجوب عصمت او واينكه او فاضل ترين مردمان بوده واز دنائت پدران وعهر مادران ورذائل خلقى (بضم خا) وعيوب خلقى (بفتح خا) بر كنار است مى پردازد. فصل پنجم در امامت است كه بدين گونه تعريف شده : «رياست عامّة در امور دنيا ودين براى يك شخص بعنوان نيابت از پيغمبر» وآن را از طريق عقل واجب مى داند ودر اين فصل باثبات معصوم بودن ومنصوص عليه بودن وفاضل ترين مردمان بودن امام مى پردازد وسپس امامت حضرت عليّ بن ابى طالب عليه‌السلام را پس از پيغمبر (ص) با دليلها عقلى ونقلى بيان مى كند. فصل هفتم در معاد است وآن را از طريق عقلى كه قبح تكليف خداوند بدون آن باشد اثبات وسپس آياتى را كه بر آن دلالت دارد بيان مى كند. در اين فصل مساله ثواب وعقاب وتوبه وامر بمعروف ونهى از منكر بيان شده است ،

باب حادى عشر از جهت اختصار وجامعيّت مورد توجّه اهل علم واقع شد چنانكه آن جدا از ده باب ديگر مورد نسخ وتدوين وطبع قرار گرفت وشروح وتعليقات فراوانى بر آن نگاشته گرديد ، مؤلّف الذريعة إلى تصانيف الشيعة متجاوز از بيست شرح براى آن ياد كرده است.

النافع يوم الحشر فاضل مقداد

از ميان شروح باب حادى عشر شرح فاضل ابو عبد الله مقداد بن عبد الله محمد بن الحسين بن محمد اسدى سيورى حلّى معروف به فاضل مقداد متوفى ٨٢٦ به نام النّافع يوم الحشر فى شرح باب الحادى عشر بيش از شروح ديگر مورد توجّه اهل علم وتدريس در مدارس وحوزه ها قرار گرفته وبارها طبع ونشر شده است.

از شرح مزبور ترجمه هاى متعددى به فارسى صورت گرفته كه از معروفترين آنها

۱۵۱