مقدمه اول: در هر علمی، سه امر وجود دارد که به این امور، اجزاء العلوم گفته می‌شود:
امر اول: موضوع: موضوع به امری گفته می‌شود که از ابتدای علم تا آخر علم، درباره عوارض ذاتیه او بحث می‌شود.
امر دوم: مسائل: به بحث از عوارض موضوع، مسئله گفته می‌شود.
امر سوم: مبادی: مبادی بر دو نوع است:
نوع اول: مبادی تصوریه: به بحث از وجود موضوع و به تعریف موضوع و به بیان اجزاء و جزئیات موضوع، مبدا تصوری گفته می‌شود.
نوع دوم: مبادی تصدیقیه: به ادله، مبدا تصدیقی گفته می‌شود.
مقدمه دوم: در موضوع علم اصول، دو نظریه وجود دارد:
نظریه اول: نظریه صاحب کفایه: صاحب کفایه معتقد است که موضوع علم اصول، اسم و عنوان خاصی ندارد.
نظریه دوم: نظریه مشهور: مشهور چندین گروه هستند که در اینجا فقط به دو گروه از آنها اشاره می‌شود:
گروه اول: گروهی مثل مرحوم شیخ و میرزای قمی معتقدند که موضوع علم اصول ادله اربعه با وصف حجت است، یعنی الکتاب الحجه، السنه الحجه، العقل الحجه، الاجماع الحجه.
گروه دوم: گروهی مثل صاحب فصول معتقدند که موضوع علم اصول، ذات ادلة الاربعه می‌باشد، یعنی الکتاب، و السنه، و العقل و الاجماع.
نکته: بنا بر قول صاحب فصول، بحث از حجیت این چهار چیز، جزء عوارض است اما بنا بر قول میرزای قمی، بحث از حجیت آنها، بحث از مبدا تصوری است.
مقدمه سوم: در اینکه مقصود از سنت چیست، دو نظریه وجود دارد:
نظریه اول: بعضی مثل مرحوم شیخ معتقدند که مقصود از سنت، قول و فعل و تقریر معصوم است و روایات، حاکی از سنت می‌باشند.
نظریه دوم: بعضی مثل صاحب فصول و میرزای قمی معتقدند که مقصود از سنت، روایات می‌باشد.
با حفظ این سه مقدمه باید گفت: در این بحث که آیا خبر واحد حجت است یا حجت نیست، سه نظریه وجود دارد:
نظریه اول: نظریه میرزای قمی: این بحث از مبادی تصوریه علم اصول است، به دلیل:
صغری: بحث از حجیت خبر واحد، بحث از وجود موضوع است.
کبری: و بحث از وجود موضوع از مبادی تصوریه می‌باشد.
نتیجه: پس بحث از حجیت خبر واحد از مبادی تصوریه می‌باشد.
نظریه دوم: نظریه صاحب فصول: بحث از حجیت خبر واحد از مسائل علم اصول است. به دلیل:
صغری: بحث از حجیت خبر واحد، بحث از عوارض موضوع است.
کبری: و بحث از عوارض موضوع، از مسائل علم است.
نتیجه: پس بحث از حجیت خبر واحد، از مسائل علم است.
نظریه سوم: نظریه مرحوم شیخ: بحث از حجیت خبر واحد، از مسائل علم اصول است. به دلیل:
صغری: بحث از حجیت خبر واحد، بحث از این است که آیا سنت که موضوع علم اصول است، با خبر واحد، ثابت می‌شود یا خیر؟
کبری: و بحث از این که آیا سنت که موضوع علم اصول است، با خبر واحد، ثابت می‌شود یا خیر، بحث از عوارض موضوع است. (و بحث از عوارض، همان مسائل است)
نتیجه: پس بحث از حجیت خبر واحد، بحث از عوارض (مسائل) موضوع است و بحث از عوارض، از مسائل به حساب می‌آید.
