۶۰۹
بسم الله الرّحمن الرّحيم
بدان كه آدمى را قوّه اى است درّاكه كه منقّش گردد در وى صُوَر اشياء چنانچه در آيينه ، لكن در آيينه حاصل نمى شود مگر صُوَر محسوسات ودر قوّه مدركه انسانى حاصل شود صُور محسوسات ومعقولات.
ومحسوس آن است كه به يكى از حواسّ پنجگانه كه آن باصره و سامعه و شامّه و ذائقه و لامسه است ، مدرك شود.
و معقول آن است كه به يكى از اينها مدرك نشود.
هر صورت كه در قوّه مدركه انسانى كه آنرا ذهن گويند حاصل شود يا تصوّر باشد يا تصديق ، زيرا كه آن صورت حاصله اگر صورت نسبت چيزى است به چيزى به ايجاب ، چنانچه گويى «زيد كاتب است» يا به سلب ، چنانچه گويى «زيد كاتب نيست» آن صورت حاصله را تصديق خوانند. و اگر آن صورت حاصله غير صورت نسبت مذكوره است آن را تصوّر خوانند. پس علم كه عبارت از ادراك است ، منحصر شد در تصوّر و تصديق.
