١٦ ـ تمثیل (١)

در لغت به معنی مثال آوردن وصورت چیزی را مصوّر کردن است ودر اصطلاح ، آن است که عبارت را در نظم ونثر به جمله ای بیارایند که مَثَل یا شبه مَثَل ودربرگیرنده مطلبی حکیمانه باشد. این صنعت باعث آرایش وتقویت سخن می شود :

من اگر نیکم وگر بد تو برو خود را باش

هر کسی آن دِرَوَد عاقبت کار که کِشت

(حافظ)

١٧ ـ جریان سیال ذهن (٢)

شیوه ای است در روایت که به موجب آن ، عمق جریان ذهنی یک شخصیت که آمیزه ای است از ادراکات حسّی وافکار آگاه ونیمه آگاه ، خاطره ها ، احساسات ، وتداعی های تصادفی ، به همان صورت بیان می شود. این شیوه روایت بر اساس مفاهیمی استوار است که ایجاد تداعی معانی می کند.

١٨ ـ حادثه مستقل ، اپیزود (٣)

حادثه یا رویدادی مستقل است که در متن یک روایت بلند جای دارد. گاه این حادثه مستقل به روند پِیرنگ داستان مربوط می شود وگاه ربطی با پِیرنگ داستان ندارد. در این صورت بدان علّت در متن روایت قرار می گیرد که برای شخصیت واحدی رخ می دهد.

١٩ ـ حِس آمیزی (٤)

در لغت ، در آمیختن حواس است ودر اصطلاح ، قسمی مَجاز است که از رهگذر آمیختن دو حس با یکدیگر ایجاد می شود. مثلاً دیدن رنگ یا اندازه یا هیأت ظاهری هر چیز ، کار حقیقی حسّ بینایی است؛ امّا «دیدن عطر» یا «شنیدن رنگ» ، «آواز روشن» و «جیغ بنفش» کاربردی است مجازی از حواسّ بینایی وشنوایی برای ادراک پدیده هایی که در حوزه آن حواس نیستند. از نمونه های مشهور حس آمیزی می توان به این بیت اشاره کرد :

از صدای سخن عشق ندیدم خوش تر

یادگاری که در این گنبد دوّار بماند

(حافظ)

٢٠ ـ حماسه (٥)

حماسه در لغت به معنی دلیری ، دلاوری ، وشجاعت است ودر اصطلاح ، شعری بلند وروایتی ر

__________________

١ ـ allegory

٢ ـ stream of consciousness

٣ ـ episode

٤ ـ synesthesia

٥ ـ epic