٥. نام علامت : نشانه نقل قول ، گیومه ، برجسته نما ، دوگوشه
شکل علامت : «»
نام بیگانه : Quotation Marks
وظیفه اصلی : برجسته ساختن
موارد کاربرد :
یک. پیش وپس از منقولِ مستقیم :
نوشته بود : «کاشکی صد جان دیگر داشتم.» (١)
تذکّر یکم : نشانه های جمله منقول داخل این علامت ، باید کاملا رعایت شوند.
تذکّر دوم : اگر نقل فرعی در میان اصلی لازم گردد ، منقول فرعی را میان این علامت می نهیم : " ".
تذکّر سوم : معمولا در داستان یا نمایشنامه ومتن های همانند ، منقول مستقیم سرسطر وپس از خطّ فاصله قرار می گیرد :
جواب می شنود :
با «آلبوغیش» وگروه «اللّه اکبر» رفتن خط. (٢)
دو. برجسته سازی اَعلام واصطلاحات یا کلمات وعبارات دیگری که باید متمایز گردند :
میان لشکری از خصم که می افتادند ، می ایستادند بی پا واشاره می کردند بی دست که : «به پیش!» (٣)
تا این که جبرئیل آمد ونام انتخابی خداوند ، «حسن» ، را به ارمغان آورد : نام نخستین فرزند «هارون» ، امّا در لسان عرب. (٤)
تذکّر : گاه این گونه کلمات نه با این نشانه ، بلکه با حروف سیاه یا خمیده (ایرانیک) متمایز می گردند. این دو شیوه ، به ویژه آن گاه که نشانه نقل قول سبب تداخلِ نشانه ها یا شلوغ نمایی متن می گردد ، بیش تر توصیه می شود. مثلاً پیشنهاد می شود که در این جمله ، نام آثار هنری درون گیومه قرار گیرد ونام اشخاص با حروف سیاه درج گردد تا تشخیص آنها آسان شود :
هیچ آهنگسازی تصادفاً «سمفونی پنجم» بتهوون ، «سمفونی چهل» موتزارت ، یا «چهار فصل» ویوالدی نمی سازد؛ وهیچ نقّاشی تصادفاً «مونالیزا» ی داوینچی ، «باغ ملّی» آرل وَن گوگ و «مولن روژ» لوترک نمی آفریند. (٥)
__________________
١ ـ پیروزی / ٢٧. ١٦٦
٢ ـ های بی سر / ١٣٣. ١٦٧
٣ ـ تا پیروزی / ٢٧. ١٦٨
٤ ـ کشتی پهلوگرفته / ٤٩. ١٦٩
٥ ـ لوازم نویسندگی / ٩٩