چهار. پس از شماره ردیف رقمی یا حرفی ، اصلی یا ترتیبی.

تذکّر : در میان جمله های مرکّب ، هرگز نباید از نقطه استفاده کرد.

٢. نام علامت : بَند ، ویرگول ، کاما ، درنگ نما

شکل علامت : ،

نام بیگانه : ,virgule comma

وظیفه اصلی : درنگ کوتاه

موارد کاربرد :

یک : بعد از عبارت قیدی ، به ویژه اگر طولانی باشد :

در این همه سال که موسی بن جعفر (علیهما السلام) در زندان های مختلف به سر می بَرَد ، امام رضا (علیه السلام) عهده دار تربیت ومتکفّل زندگی خواهرش حضرت معصومه (علیها السلام) ودیگر خواهران است. (١)

دو : میان جمله های پایه وپیرو :

چنان که یاد کردیم ، از جاهایی که امام خود را نمود ، در مراسم فوت پدر گرامی اش بود. (٢)

سه : پیش وپس از بدل ، اگر بدل در میان جمله باشد :

نگاهش که به چهره فاطمه ، دختر امام حسین (علیه السلام) ، افتاد… (٣)

چهار : بین همه واحدهای هَمطِراز :

در همه چیز به پدرش همانند بود : سخن گفتنش ، سکوتش ، راه پیمودنش ، نوری که از چشمانش فرا می تابید ، … (٤)

سلیقه ما این است که پس از همه واحدهای همطراز ویرگول قرار گیرد ، از جمله واحدِ پیش از واحد آخر. استدلال ما این است که گاه هر واحد ، خود ، دارای اجزائی است وچنانچه پیش از واحد آخر فقط واو عطف قرار گیرد وویرگول نیاید ، روشن نمی شود که کدام یک از این اجزا داخل در واحد آخر وکدام داخل در واحد قبل از آخر است. مثلاً در جمله زیر اگر بعد از کلمه «نقص» ویرگول قرار نگیرد همان گونه که معمولاً چنین می کنند وویرگول نمی گذارند ممکن است تصوّر شود که «مبرّا بودن از عیب ونقص ومیانه ووسط شیء» روی هم یک واحد است :

آزادی در لغت به معنای قدرت انتخاب ، رهایی ، خالص شدن از آمیختگی ، مبرّا بودن از عیب ونقص ، ومیانه ووسط شیء است.

__________________

١ ـ نگین قم / ١٣.

٢ ـ خورشید مغرب / ١٥.

٣ ـ زنی به نام زینب / ٥٤.

٤ ـ بهشت ارغوان / ٦٣.